تکثیر مصنوعی ماهیان خاویاری(تاسماهی ایرانی)

تاس ماهیان به دو دسته ی 1- دریازی – رودکوچ 2- ساکن آب های شیرین تقسیم می شوند.

اکثر گونه های تجاری تاس ماهیان رودکوچ اند یعنی بیشتر مدت زندگی خود را در نزدیکی سواحل و مصب ها می گذرانند. بستن سدهای زیاد روی رودخانه های بزرگ مثلاً ولگا- اورال – کورا و سفید رود مانع رسید تاس ماهیان به محل های تخم ریزی در این گونه رودخانه ها می شوند به همین علت تعداد زیادی از این ماهیان در نقاطی متمرکز می شوند که فاقد شرایط مطلوب برای تخم ریزی اند برای جبران این نابسامانی ها دانشمندان روش هایی برای تکثیر مصنوعی تاس ماهیان طراحی کرده اند.

ف. و. افسیانی کوف عضوآکادمی روسیه برای اولین بار در سال 1870م توانست تحت شرایط مصنوعی اولین نمونه ی ماهی از رودخانه های خاویاری حوزه ی دریای خزر به نام استرلیاد را که بومی رود ولگا و بعضی از رودخانه های شمالی این حوزه است به طور مصنوعی تکثیر کند در ایران تکثیر مصنوعی ماهیان خاویاری از سال 1301 شمسی در سفید رود آغاز شده است اعمالی که برای ازدیاد ماهیان در سفید رود انجام می گرفت عبارت بودند از :

1- بدست آوردن ماهیان مولد

2- انجام باروری مصنوعی تخم ها

3- طی دوره ی نمو تخم های بارور

4-نگهداری لاروها در روزهای اول

5- ریختن بچه ماهی ها در آب

محل زیست تاس ماهیان

تاس ماهیان دارای زندگی ژرمانی اند و می توانند در اعماق 100 تا 150 متر زیست نمایند و از موجودات غذایی این مناطق و بنتوز تغذیه کنند. تاس ماهیان قادراند

درجه ی حرارت تخم گذاری برای تاس ماهی 14-10 تا 23-22 درجه سانتی گراد و درجه حرارت توقف تخم گذاری 26-25 درجه است.

اهمیت تکثیر مصنوعی تاس ماهیان

با یک نظریه اجمالی به مقدار صید تاس ماهیان از قرن 19 به بعد مشاهده خواهیم نمود که صید تاس ماهیان رو به نقصان است . در قرن 19 ، 30 میلیون کیلوگرم از تاس ماهیان صید شده بود در صورتی که در سال 1937 م ، مقدار صید تاس ماهیان به 20 میلیون کیلوگرم کاهش یافته است. از آن به بعد نیز مقدار صید مرتباً کاهش یافته است به دلایل زیر بر مقدار تاس ماهیان کاسته شده و تکثیر طبیعی به هیچ وجه تکافوی صید تاس ماهیان را ننموده است.

1- سطح دریای خزر از سال 1929 م تا 1945 م ، به اندازه ی 5/2 م

در ایران کرانه‌های شرقی دریای خزر بویژه سواحل بندر ترکمن (از خلیج حسنقلی تا میانکاله) مهم‌ترین محل صید ماهیان خاویاری می‌باشد که به تنهایی نیمی از خاویار ایران در آنجا استحصال می‌شود.

نام

به نظر برخی واژه خاویار واژه‌ای فارسی و دگرگون‌شدهٔ واژهٔ خاگ‌آور (به معنی تخم‌آور) است. دهخدا در باره این واژه در لغتنامه چنین می‌نویسد: لغت خاویار که در اکثر زبانهای اروپایی - باستثنای روسی یکی است، ظاهراً باید

انواع خاویار

ماهیان خاویاری یا استورژون، از خانواده تاس‌ماهیان، از جمله گونه‌های آب‌زی کم نظیری هستند که از قدمتی چند صد میلیون ساله که به عصر ژوراسیک باز می‌گردد بر خوردارند و از این رو ماهیان خاویار را فسیل‌های‌ زنده جهان می‌نامند که همراه با تکاملی فیلوژنی تا به امروز باز مانده‌اند. این ماهیان به ۲۷ گونه و زیرگونه در جهان تقسیم می‌شوند که از این تعداد ۶ گونه در دریای خزر زندگی می‌کنند. ارزش ماهیان خاویاری نه به جهت استفاده از گوشت آنان که به واسطه تخم آنان است که به خاویار یا مروارید سیاه مشهور است. خاویار انواع گوناگونی دارد چون خاویار طلایی و سرخ و سیاه که البته در این میان خاویار

ماهی خاویار شیپ معمولاً ماهی مهاجری است که به واسطه تخم‌ریزی به سواحل ایران می‌آید و در رودخانه‌های آبریز دریای خزر تخم‌گذاری می‌کند. از عمری معادل ۳۰ سال بر خوردار است، سبک وزن است و از تعدد کمی هم بهره می‌برد. از نقطه نظر ارزش در رتبه چهارم قرار دارد. با طولی بیش از ۱ متر و وزنی سبک، در فاصله ده سالگی تا ۱۴ سالگی بالغ می‌گردد و به سن تخم‌دهی می‌رسد.

روش صید و بهره‌برداری

برای استحصال خاویار از یک ماهی به زمانی معادل ۱۲ تا ۱۵ و گاه ۱۶ سال نیاز هست. سابق بر این (در شیلات و نه در صید قاچاق) ماهیان خاویاری را با چکشی لاستیکی مدهوش می‌کردند تا از ضربات دم وی در امان باشند و سپس نسبت به تخلیه خاویار ان اقدام می‌کردند و گوشت آن را نیز راهی بازار می‌نمودند. امروزه با استفاده

روش مصرف

خاویار خود به تنهایی اشرافی‌ترین صبحانه جهان محسوب می‌گردد. بسیاری آن را به شکل خام و یا همراه با زرده تخم مرغ یا خرده پیاز میل می‌کنند و گروهی نیز به اندازه نوک قاشقی از آن را همراه با سبزیجات معطر یا قطعه کوچکی از نان و کره می‌خورند. بعضی علاقمندان خاویار، آن را سرد و با یک قاشق کوچک

کاهش تولید

با توجه به خط قرمز انقراض این گونه روز به روز بر ارزش خاویار و قیمت ان افزوده می‌شود، گرچه بسیاری از کشورها به پرورش مصنوعی آن اقدام کرده‌اند اما کماکان، گونه‌های آزاد آن از ارزشی بسیار قابل توجه بر خوردارند. تجارت خاویار بسیار پر سود است اما با این همه صید قاچاق و آلوده کردن دریای خزر از جانب کشورهای حوزه دریا و بی توجهی به نشانه‌گذاری و سرپیچی از کنوانسیون سایتیس در کم شدن گونه‌های ماهیان خاویاری بسیار تأثیر گذار بوده‌است. به طور مثال آذربایجان می‌باید گونه‌های نشانه‌گذاری شده را رها

۹۳ درصد از ذخایر ماهیان خاویاری جهان در دریای خزر موجود است و مدیریت حفظ و تکثیر و رها سازی ماهیان خاویاری دریای خزر نیز با ایران. ایران سالانه در حدود ۲۰ تا ۲۲ میلیون بچه ماهی خاویاری از گونه قره برون را در دریا رها می‌سازد و تنها کشوری است که مجازاتهایی سنگین مانند جریمه نقدی، حبس، توقیف قایق و ابزار صید را برای صید قاچاق این گونه وضع نموده‌است.

۳ سال پیش هر کیلوگرم خاویار عمل نیاورده شده (ماهی را بگیرید و شکمش را بدرید خاویار را خارج سازید و ان را به همان شکل عرضه کنید. معمولاً صیادان غیر مجاز گوشت را دفن می‌کنند) در بندر انزلی در حدود ۱۶۰ تا ۱۸۰ هزار تومان معامله

خواص خاویار

خاویار یک ماده غذایی پر انرژی است که طعم و بویی بسیار خوشایند دارد. به طور عمده پروتئین موجود در خاویار متشکل از اسیدهای آمینه

 پرورش ماهي خاويار با استفاده از آب درياي خزر در ساحل

رئيس سازمان شيلات ايران گفت: براساس دستور وزير جهاد کشاورزي سازمان شيلات ايران به دنبال پرورش ماهي خاويار با استفاده از آب درياي خزر در ساحل است.
رئيس سازمان شيلات ايران در حاشيه بازديد از مرکز تکثير و پرورش ماهي  هاي سردآبي  

نابودی ماهیان خاویاری دریای خزر

ماهیان خاویاری که بیش از 250 میلیون سال است که ساکن دریای خزر هستند و فسیل های زنده خزری، 250 میلیون سال است که حادثه ، بلا ، بیماری  و تهدیدهای طبیعت را تاب آورده اند؛ اما امروز نفس ماهیان خاویاری به شماره افتاده است . در همین ارتباط  با مهندس محمد حسین طلوعی محقق شیلاتی که سابقه مدیریت مرکز تکثیر پرورش ماهیان خاویاری  شهید بهشتی سد سنگر را هم در کارنامه دارد به گفت و گو نشستیم .   .