مباحث هنر و باستان شناسی ایران یکی از محورهای متنوع نخستین همایش ملی ایران شناسی (1381) در نظر گرفته شدند. مقالات ارائه شده در این گروه در بخش های باستان شناسی و هنر جهان ایرانی در مقایسه با فرهنگ های همجوار، معماری و شهرسازی و معرفی بناهای تاریخی، نمایش و موسیقی در ایران و توجه به هنرهای تزیینی در ایران گنجانده می شوند. کتاب حاضر جلد دوم مجموعه مقالات هنر و باستان شناسی است که توسط بنیاد ایران شناسی و در سال 1384 به چاپ رسیده است و دربرگیرنده 18 مقاله فارسی و 13 مقاله انگلیسی از همین مباحث است که بر اساس نام خانوادگی نویسندگان مقالات مرتب شده اند. مقالات انگلیسی در انتهای کتاب و پس از مقالات فارسی درج شده اند. برخی از عناوین این مقالات عبارتند از: بررسی موقعیت زنان دربار ساسانی، شهرشناسی ناحیه ای، بررسی تطبیقی آرامگاهی بین تمدن ایران و هند، راز نخستین ارمغان ساقی، آموزش آکادمیک موسیقی ایران و ...