کتاب اجتناب ناپذیری جنگ نوشته محمد درودیان جلد دوم از مجموعه نقد و بررسی جنگ ایران و عراق است. این اثر را انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر کرده است.
محمد درودیان در کتاب اجتناب ناپذیری جنگ دو رویکرد کلی درباره‌ی جنگ بین ایران و عراق را بررسی می‌کند. در رویکرد اول، تجاوز عراق به ایران بر پایه‌ی توضیح ماهیت انقلاب اسلامی و تهدید منافع قدرت‌های بزرگ و تغییر موازنه‌ی قدرت در منطقه و پیدایش خلأ قدرت تحلیل و تبیین می‌شود. اما رویکرد دوم بیشتر درونی و بر ساختارها و نحوه تصمیم گیری و رفتارهای ایران در برابر عراق متمرکز است.