کتاب پانزده گفتار با نام اصلی پانزده گفتار دربارهی چندتن از رجال ادب اروپا از اومیروس تا برناردشا، نخستین بار در سال 1335 در انتشارات دانشگاه تهران چاپ شد.
مجتبی مینوی در مقدمهی کتاب، که در بهمن ماه 1333 نگاشته شده؛ چنین میگوید: در این کتاب مقالاتی جمع و نشر کردهام که بقصد معرفی کردن عدهای از نویسندگان و شعرای اروپا، باستثنای دوتن همه از انگلستان، انشاء شده بود و در تحریر آنها زبان محاورهی مردم تربیت یافته را بکار برده بودم. بهرحال آنچه بود بر طبق اخلاص عرضه داشتم و بینهایت خوش وقت خواهم شد که بزودی آنقدر در باب شعر و ادب و تاتر اروپا بفارسی کتب بنویسند که این اوراق بکلی فراموش شود.
فهرست بخش دوم:
گفتار ششم: جان میلتن، کموری میلتون، فردوس از دست رفته
گفتار هفتم: استقلال یونان(فصلی از زندگی لرد بایرن)
گفتار هشتم: حاجی بابا و موریه
گفتار نهم: گل سرخ نیشابور
گفتار دهم: بوسهی عذرا یا بت روئین
گفتار یازدهم: یک پرستندهی جمال، قصهی سالومه
گفتار دوازدهم: بازگشت بندهای گریزان، یوز خدا
گفتار سیزدهم: یکی از انبیای عصر جدید
گفتار چهاردهم: تجربه و حکمت پیران، چند کلمهای از شخص برناردشا، کشف باطن یک اوباش
گفتار پانزدهم: ستارهای از مشرق
برخی ملاحظات و توضیحات و تصحیحات
فهرست الفبایی بعضی مطالب و اعلام