جلد دوم مجموعه سخنرانی های هشتمین گنگره تحقیقات ایرانی شامل 36 خطابه است که در هشت موضوع زبانشناسی، ادبیات، تاریخ و جغرافیا، علوم و معارف اسلامی، مباحث اجتماعی، باستانشناسی، مردم شناسی و کتاب شناسی از محقیقن ایرانی و خارجی تقسیم بندی شده است. فرهنگ مردم بلوچستان، عید نوروز، صنایع دستی، گیاهان دارویی، طلسمات، اساطیر شرق، ملاصدرا، مستشرقان و علامه مجلسی، نکات مختلفی درباره شاهنامه، سبک ناصرخسرو، پدیده های ادبی دوران صفویه، تذکره نصرآبادی، نیشابور قدیم، گذشته تاریخی سیستان، پیوندهای ایران و ارمنستان، استقلال ملی ایران، زبان فنی فارسی، ساختمان آوایی زبان فارسی، دستور زبان کردی، گویش مردم اردکان فارس و معرفی نسخه الباقیات الصالحات از جمله موضوعات سخنرانی های این مجموعه است.