این کتاب در سال 1354 برای درس قرائت زبان و ادبیات فارسی دانشجویان فراهم آمده و شامل سه بخش به این ترتیب است: نمونه‌هایی از نثر پیشینیان، نمونه‌هایی از نثر معاصران و نمونه‌هایی از آثار منظوم سخنوران. در تهیه مطالب این کتاب بدین نکته توجه شده که مطالب با عباراتی ساده و روان و داستان‌هایی کوتاه و گیرا آغاز شود و به تدریج به طرف مضامین فنی و متون سنگین‌تر پیش رود. در بخش نخست از لطایف، حکایات و نوشته‌های دلپذیر نویسندگان قدیم به ویژه سعدی و همچنین پیروان او بیشتر نقل شده است.