بررسی انتقادی و عالمانه اسباب و انگیزه های پیدایش انقلاب مشروطه و موانع و انحرافات حرکت آزادی خواهی از منظر ادبیات با استفاده از تحلیل آثار ادبی موضوع این کتاب را تشکیل می دهد. دکتر مهر نور محمد خان استاد دانشگاه زبان های نوین اسلام آباد در نوشتن رساله دکترای خود، از روش علمی، رعایت اصول نگارشی و منابع معتبر و مستند بهره برده و در هفت فصل به بررسی فکر آزادی در ادبیات مشروطه پرداخته است. آزادی فکر و مقام آن در پیشرفت جامعه، چگونگی پیدایش فکر آزادی در ایران، فکر آزادی در ادبیات پیش از مشروطه، انقلاب مشروطه محصول ادبیات آزادی خواهی، فکر آزادی به عنوان محصول مشروطیت، ادبیات در عصر مشروطیت و بازتاب افکار آزادی خواهی در ادبیات مشروطیت مطالب فصول این کتاب را تشکیل می دهند. نمونه هایی از شعر آزادی خواهان آورده شده و برخی از نویسندگان این دوره نیز معرفی شده اند. این رساله به همت مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در سال 1383 ش به طبع رسید.