مقدمه:
علی نامه کهن ترین منظومه حماسی شیعی شناخته شده از نیمه دوم قرن پنجم هجری است، و موضوع آن جنگهای جمل و صفین، و مناقب و معجزات و کرامات حضرت علی (ع) است که شاعری شیعه اثنی عشری به نام ربیع، آن را در بیش از یازده هزار بیت در بحر متقارب مثمن محذوف (مقصور) سروده، و در ماه ذی حجه سال ۴۸۲ هجری به پایان آورده است.
دستنویس منحصر به فرد علی نامه متعلق به کتابخانه موزه قونیه (ترکیه) است کتابت این نسخه در اواخر قرن ششم و یا قرن هفتم و هشتم حدس زده شده (نک علی نامه :۱۳۸۸ بیست و سه؛ هشتاد و هشت). نام کاتب و ماه و روز اتمام نسخه (پنجشنبه، هفتم ماه رمضان) در ترقیمه چنین است:
«تم الكتاب بعون ملك الوهاب في يد العبد الضعيف محمود محمد بن مسعود المقدم التسترى في يوم الخميس سابع شهر رمضان».
چاپ عکسی منظومۀ علی نامه با مقدمۀ دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و محمود امید ،سالار به همت مرکز پژوهشی میراث مکتوب و با همکاری نهادهای دیگر در هشتاد و هفت ۶۲۵ ، ۱۲ ص، به نحوی مطلوب در سال ۱۳۸۸، و چاپ حروفی رایانه ای آن نیز با تصحیح رضـا بيــات و ابوالفضل غلامی، با مقدمه ای نسبتاً کوتاه و نمایه ها به کوشش مجدد میراث مکتوب، در چهل و چهار ،۵۷۳، ۸ ص، در سال ۱۳۸۹ انتشار یافت. شاعر منظومه - ربیع - در چند جای کتاب به اسم علی نامه و نام خودش اشاره کرده است:
مر این قصه را این سراینده مرد / ز مهر دل خود علی نامه کرد
ز نثرش به نظم آوریده ربیع / به ماه فرودین به فصل ربیع ...