بخشی از کتاب:
شهر سیستان با مرکزیت زاهدان، در گذشته و امروز از شهرهای مهم ایران به شمار می‌آمده و البته دگرگونی‌های فراوان مرزی به خود دیده است. آخرین تقسیم‌بندی مربوط به عهدنامه پاریس به شمار می‌آید که آنجا را به دو قسمت سیستان ایران و سیستان افغانستان تقسیم کرده است. سیستان هرچند در گذشته یکی از مهم‌ترین مراکز تمدنی ایران بوده، با داشتن آب فراوان و خاک حاصل‌خیز، به انبار غله ایران شهرت داشته، اما امروزه به دلیل خشکسالی‌های پیاپی، بی‌رمق شده، به ویژه که آب دریاچه هامون کاملا خشک شده است. سرزمین سیستان با این وجود، دیدنی‌های فراوان تاریخی و ویرانه‌های شهرها و روستاهای قدیمی خود را برخلاف جاذبه‌های طبیعی‌اش حفظ کرده است.
سیستان و بلوچستان از دو ناحیه سیستان (زابل و شهر های شمال استان) و بلوچستان (خاش تا چابهار) تشکیل شده‌است. سرزمین اساطیری سیستان که قسمت شمالی استان را در برمی گیرد، در کتاب اوستا، یازدهمین سرزمینی است که «اهورامزدا» آفریده. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی می‌باشد. تاریخ نگاران سیستان را به گرشاسب، یکی از نوادگان کیومرث نسبت داده‌اند.
نام سیستان از نام اقوام آریایی «سکا» اخذ شده‌است. «سکاها» در حدود سال ۱۲۸ قبل از میلاد، سیستان را به تصرف خود درآورده و در پهنه آن استقرار یافته‌اند. «نیمروز» نام دیگر سیستان است. همچنین بنای بیشتر شهرهای سیستان را به پهلوانان اسطوره‌ای ایران چون زال، سام و رستم نسبت داده‌اند. زمانی سیستان جزو متعلقات دولت ساسانی به شمار می‌آمد که به دست اردشیر بابکان فتح شد و در سال ۲۳ هجری قمری، مسلمانان عرب این سرزمین را فتح کردند...