توضیحات:

دانلود فایلword

پاسخ خودارزیابی علوم و فنون ادبی دهم انسانی 1404

درس اول ودوم

باکیفیت  آماده پرینت

تعدادصفحات :11

خودارزیابی درس اول: مبانی تحلیل متن

1-مفهوم «متن» را با ذکر دو مثال توضیح دهید.

پاسخ: هر چیزی که ذهن ما را به پویایی در آورد متن است. در این کتاب مقصود ما از متن، آثار شعر و نثر فارسی است. برای نمونه کتاب ها معمولا متن دیداری هستند و اگر خوانده شوند به آنها متن های شنیداری یا خوانداری می گویند. صداهایی که می شنویم (شنیداری،) بویی که حس می کنیم (بویایی،) مزهای که می چشیم (چشایی) و ...نیز متن محسوب می شوند. شنیدن یک موسیقی، چون سبب پویاییِ ذهن ما می شود، متن است.

 2-یکی از آسانترین و کاربردیترین شیوه ها در بررسی و تحلیل متن چیست ؟

پاسخ: متن از سه دیدگاه زبان، ادبیات و فکر یعنی در سه قلمرو بررسی، تحلیل و طبقه بندی میشود: زبانی، ادبی، فکری.

3-با توجه به قلمرو فکری، دیدگاه خود را درباره ی محتوا و موضوع سروده زیر بنویسید.

آب را گل نکنیم / در فرودست انگار،کفتری می خورد آب / یا که در بیشةدور، سیرهای پر میشوید / یا در آبادی کوزهای پُر می گردد / آب را گل نکنیم / شاید این آب روان میرود پای سپیداری تا فرو شوید اندوه دلی/ دست درویشی شاید، نان خشکیده فرو برده در آب.

پاسخ: این متن عرفانی است و سپهری با کمک گرفتن از طبیعت و با دیدگاه عرفانی، تلاش میکند مهربانی و دوستی را میان همة پدیده های هستی مطرح کند. شاعر در این شعر از شهر گمشده و سرزمین آرمانی اش سخن می گوید و خوشبین است و خوشبینی را القا می کند. آب تمثیلی است برای تمام زندگی، و گل نماد نادرستی و کژی است. روح بزرگ سپهری در این سروده مشهود است. (ذهنگرایی، شادی گرایی، نگرش عرفانی، ارج نهادنِ زندگی).... اختیارگرا و جهانی بودن شعر، نوع ادبی: غنایی و تعلیمی.

4-در خوانش شعر زیر، به چه نکاتی باید توجه کرد؟

نهنگی بچّة خود را چه خوش گفت:                به موج آویز و از سواحل بپرهیز     

به دین ما حرام آمد کرانه                            همه دریاست ما را آشیانه

پاسخ:خوانش درست شعر (چشم خوانی) با هدف کشف لحن شعر، یکباره خواندن شعر بدون گسست، پس از خواندن شعر متوجه می شویم لحن خواندن این شعر، روایی داستانی است زیرا یک داستان کوتاه، با مفهوم تلاش و کوشش و دوری از سستی است که شاعر آن را به خواننده انتقال میدهد. در ابتدا متن به آهنگ نرم و ملایم خوانده می شود ودر ادامه به تناسب فضای داستان و شخصیت ها، از لحن های (لحن خطابی) دیگر بهره می جوید و به خاطر تعلیمی بودن آهنگی آرام و ملایم دارد.

۵سرودۀ زیر را بخوانید و با توجه به قلمرو ادبی«کنایه، تشبیه، تشخیص، مثل و مراعات نظیر»را شناسایی کنید.

هرکه زین گلشن لبی خندانتر از گل بایدش             خاطری فارغ ز عالم چون توکل بایدش

خرده ای ازمال دنیا در بساط هرکه هست              جبهه واکرده ای پیوسته چون گل بایدش

هرکه می خواهد که ازسنجیده گفتاران شود           بر زبان بند گرانی ازتأمل بایدش

صبر برجور فلک کن تا برآیی رو سفید                دانه چون درآسیا افتد تحمل بایدش

قطره آبی که دارد در نظر گوهر شدن                  از کنار ابر تا دریا تنزل بایدش