دانلود فایل

با موضوع

بررسی نقش هوش معنوی و راهبرد های یادگیری خودتنظیمی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شهید بهشتی بندرعباس

فایل بصورت ورد

تعداد صفحات:

127

در زیر بخش هایی از فایل دانلودی را مشاهده میفرمایید:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                صفحه

چکیده:.............................................................................................................................................................................1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1. مقدمه..........................................................................................................................................................................3

1-2. تعریف و بیان مسأله:....................................................................................................................................................6

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقيق:................................................................................................................................10

1-4. اهداف پژوهش..........................................................................................................................................................11

1-4-1.هدف کلی :............................................................................................................................................................11

1-4-2.اهداف جزئی : .....................................................................................................................................................11

1-5. فرضیه های پژوهش:..................................................................................................................................................11

1-6. تعریف واژه ها و اصطلاحات:...................................................................................................................................12

1-6-1. تعاریف مفهومی.....................................................................................................................................12

1-6-2. تعاریف عملیاتی:....................................................................................................................................13

فصل دوم : مروری بر تحقیقات انجام شده(ادبیات و مستندات ، چارچوب ها و مبانی ، سابقه و پیشینه تحقیق)

2-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................15

2-2 گستره نظری مسأله مورد پژوهش :.............................................................................................................................15

2- 2-1  مفاهیم هوش :........................................................................................................................................15

2-2-1- 1 هوش :................................................................................................................................................15

2-2-1-2 تعریف هوش :.....................................................................................................................................16

2-2-1-3 انواع هوش :.........................................................................................................................................17

   2-2-1-3-1 هوش بدنی  (PQ) :....................................................................................................................18

   2-2-1-3-2  هوش عقلانی (IQ) :...................................................................................................................18

   2-2-1-3-3 هوش هیجانی (EQ) :..................................................................................................................18

   2-2-1-3-4 هوش معنوي (SQ):.....................................................................................................................19

2-2- 1-4 عوامل تعیین کننده هوش :..................................................................................................................19

2-2-1-5 معنویت :..............................................................................................................................................20

           2-2-1-5-1 دیدگاه های مختلف در زمینه معنویت :..............................................................................23

              2-2-1-5-1-1 دیدگاه الکینز :...........................................................................................................23

              2-2-1-5-1-2 دیدگاه فریدمن و مکدونالد :......................................................................................23

              2-2-1-5-1-3 دیدگاه گاردنر :..........................................................................................................24

              2-2-1-5-1-4 دیدگاه ویلیام وست :.................................................................................................24

              2-2-1-5-1-5 دیدگاه گروم :............................................................................................................24

               2-2-1-5-1-6 دیدگاه ویگلزورث :.................................................................................................24

          2-2-1-5-2 تعاریف هوش معنوی :........................................................................................................25

          2-2-1-5-3 ابعاد هوش معنوی :.............................................................................................................28

          2-2-1-5-4 مؤلفه هاي هوش معنوي از دیدگاه هاي مختلف :.................................................................30

                           2-2-1-5-4-1 دیدگاه ایمونز :.......................................................................................................32

                            2-2-1-5-4-2 دیدگاه فریدمن و مکدونالد :.................................................................................33

                            2-2-1-5-4-3دیدگاه نوبل و وگان :.............................................................................................33

                            2-2-1-5-4-4 دیدگاه بروس لیچفیلد :.........................................................................................33

                            2-2-1-5-4-5 دیدگاه مک مولن :................................................................................................34

                     2-2-1-5-5 مؤلفه هاي هوش معنوي در اسلام :.....................................................................................34

                    2-2-1-5-6 مدل های هوش معنوی :......................................................................................................35

                                   2-2-1-5-6-1مدل چهار مؤلفه اي کینگ :...........................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-1 درک معنی فردی :..........................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-2 آگاهی متعالی :...............................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-3 تفکر انتقادی وجودی :....................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-4 حالات هوشیاری بسط یافته :..........................................................35

                                   2-2-1-5-6-2 مدل زهر و مارشال :....................................................................................35

                                   2-2-1-5-6-3 مدل پنچ مؤلفه ای ایمونز :...........................................................................36

                                   2-2-1-5-6-4 مدل پنج مؤلفه ای سیسک :..........................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-1 ارزش های بنیادین :.....................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-2 فضایل بنیادین :............................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-3 تجارب بنیادین :...........................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-4 قابلیت های بنیادین :....................................................................37

                                           2-2-1-5-6-4-5 نظام های نمادین :.........................................................................37

                 2-2-1-5-6-5 مدل امرم :..........................................................................................................................37

                        2-2-1-5-6-5-1 هوشیاری :.............................................................................................................38

                            2-2-1-5-6-5-1-1 دقت(توجه) :...............................................................................................38

                            2-2-1-5-6-5-1-2آگاهی فراعقلانی :.........................................................................................38

                            2-2-1-5-6-5-1-3 عمل (تمرین) :.............................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2 متانت :.................................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2-1 تقدیس :..........................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2-2عشق :...............................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2-3 توکل :.............................................................................................................38

                           2-2-1-5-6-5-3 معنا :...................................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-4 تعالی :.................................................................................................................38

                              2-2-1-5-6-5-4-1 ارتباط کامل، متقابل و مستقیم به شیوهاي عقلانی: .......................................38

                              2-2-1-5-6-5-4-2 کلنگری :.....................................................................................................39

                         2-2-1-5-6-5-5 صداقت :..............................................................................................................39

                             2-2-1-5-6-5-5-1 پذیرش :.....................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-5-2 صراحت :...................................................................................................39

                          2-2-1-5-6-5-6 تسلیم آرام و بی دغدغه :....................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-6-1 آرامش :...................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-6-2 عدم خودخواهی و فروتنی :.....................................................................39

                            2-2-1-5-6-5-7 وابستگی درونی :...............................................................................................39

                                2-2-1-5-6-5-7-1 آزادي درونی به همراه فعالیت معقول :......................................................39

                                2-2-1-5-6-5-7-2 آزادی :.....................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-7-3 تشخیص :................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-7-4 درستی :...................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-6 مدل نوبل :........................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-7 مدل سه مؤلفه ای وگان :...................................................................................39

                   2-2-1-5-7 اجزای هوش معنوی :............................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-1 عقل شهودي: ..............................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-2  ادراك مستدل: .........................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-3 آگاهی بر خواسته ها و نیات :.....................................................................................40

                       2-2-1-5-7-4 قدرت و عدالت متمرکز: .............................................................................................40

                        2-2-1-5-7-5 عشق و شفقت:............................................................................................................40

                       2-2-1-5-7-6  شفا و بخشش :..........................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-7 زندگی باشوق :..........................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-8 زندگی باوقار، یکدلی و تعهد :...................................................................................41

                       2-2-1-5-7-9 پیوند و خدمت خلاق :..................................................................................................41

                        2-2-1-5-7-10 پادشاهی خداوند، شادي وتکامل، و زندگی همراه با هوش معنوي مطلوب :.............41

           2-2-2 راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:..............................................................................................................41

                  2-2-2-1تاریخچه یادگیری خودتنظیمی:.....................................................................................................41

                  2-2-2-2 مفهوم یادگیری خودتنظیمی :......................................................................................................42

                  2-2-2-3 راهبردهای یادگیری :..................................................................................................................45

                             2-2-2-3-1طبقه بندی راهبردهای یادگیری:.................................................................................45

                                 2-2-2-3-1-1 راهبردهای مرور ذهنی :..................................................................................45

                                 2-2-2-3-1-2 راهبردهای بسط دهی :....................................................................................45

                                 2-2-2-3-1-3 راهبردهای سازماندهی :..................................................................................46

                                 2-2-2-3-1-4 راهبردهای نظارت بر درک مطلب :.................................................................46

                                 2-2-2-3-1-5 راهبردهای عاطفی :........................................................................................46

                 2-2-2-4 راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :................................................................................................46

                        2-2-2-4-1 راهبردهای شناختی :.......................................................................................................46

                        2-2-2-4-2 راهبردهای فراشناختی :..................................................................................................47

                 2-2-2-5 رابطه ي يادگيري خودتنظيمی وپيشرفت يادگيري :.......................................................................48

                2-2-2-6 ويژگي هاي يادگيرندگان برخوردار از توانايي خودتنظيمي در يادگيري :........................................48

                 2-2-2-7 آگاهی های فراشناختی و سبک های یادگیری :............................................................................50

           2-2-3 عملکرد تحصیلی :..................................................................................................................................52

                  2-2-3-1 مفهوم عملکرد تحصيلي :............................................................................................................52

                  2-2-3-2 عوامل موثر در عملکرد تحصيلي :..............................................................................................54

                         2-2-3-2-1 عوامل فردی :...............................................................................................................54

                         2-2-3-2-2 عوامل خانوادگی و اجتماعی :.......................................................................................54

                         2-2-3-2-3 عوامل آموزشگاهی :.....................................................................................................54

                         2-2-3-2-4 جنس :..........................................................................................................................54

                  2-2-3-3 مفهوم پيشرفت یا موفقیت تحصيلي :...........................................................................................55

      2-2-3-4 عوامل موثر بر پيشرفت و افت تحصيلي :....................................................................................56

      2-2-3-5 نظریه ی یادگیری خودتنظیمی و عملکرد تحصیلی :.....................................................................57

      2-2-3-6 نقش خودتنظیمی در پیشرفت تحصیلی :......................................................................................59

      2-2-3-7 رابطه ی خودتنظیمی یادگیری با مهارت ها و پیشرفت تحصیلی دانشجویان :...............................62

2-3 بررسی پیشینه مطالعاتی :............................................................................................................................................64

   2-3-1 پژوهش های انجام شده پیرامون رابطه بین مؤلفه ها در خارج از کشور :............................................................64

   2-3-2 پژوهش های انجام گرفته پیرامون رابطه مؤلفه ها در ایران :.................................................................................66

 فصل سوم: روش  اجرای تحقیق

3-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................69

3-2 نوع پژوهش :............................................................................................................................................................69

3-3 جامعه آماري :............................................................................................................................................................69

3-4 نمونه و روش نمونه گيري :........................................................................................................................................69

    3-4-1 تعیین حجم نمونه :...........................................................................................................................................69

    3-4-2 روش نمونه گیری :..........................................................................................................................................70

3-5 ابزارهای پژوهش :.....................................................................................................................................................70

3-5-1 معرفی پرسشنامه هوش معنوی :..............................................................................................................70

3-5-1-1 روایی پرسشنامه هوش معنوی :...................................................................................................70

3-5-1-2  پایایی پرسشنامه هوش معنوی :..................................................................................................71

3-5-1-3  شیوه نمره گذاری پرسشنامه هوش معنوی :................................................................................71

3-6 پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی((MSLQ :..............................................................................................72 3-6-1-معرفی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :.................................................................................72

3-6-2  روایی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :.........................................................................73

3-6-3 پایایی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :..........................................................................73

3-6-4شیوه نمره گذاری پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :..........................................................74

3-7. نحوه اجرای تحقیق:...................................................................................................................................................74

3-8  روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :...............................................................................................................................74

فصل چهارم : تجزيه و تحليل و بیان نتایج حاصل از تحقیق

4-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................76

4-2 یافته های توصیفی پژوهش :.......................................................................................................................................76

4-2-1 بومی و غیربومی :.....................................................................................................................................76

4-2-2 رشته تحصیلی :........................................................................................................................................77

4-2-3 سن شرکت کننده ها :...............................................................................................................................78

4-2-4 وضعیت تأهل :.........................................................................................................................................79

4-3 یافته های استنباطي پژوهش :......................................................................................................................................80

    4-3-1 فرضیه پژوهشی اول :........................................................................................................................................80

   4-3-2 فرضیه پژوهشی دوم :.........................................................................................................................................81

  4-3-3 فرضیه پژوهشی سوم :.........................................................................................................................................81

  4-3-4 فرضیه پژوهشی چهارم :......................................................................................................................................82

  4-3-5 فرضیه پژوهشی پنجم :........................................................................................................................................83

  4-3-6 فرضیه پژوهشی ششم :........................................................................................................................................83

  4-3-7 فرضیه پژوهشی هفتم :.........................................................................................................................................84

  4-3-8 فرضیه پژوهشی هشتم :........................................................................................................................................85

فصل پنجم : بحث و تفسیر و نتیجه گیری و جمع بندی                                                                         

5-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................89

5-2 یافته های اصلی :.......................................................................................................................................................89

5-3 محدوديت هاي پژوهش :...........................................................................................................................................94

5-4 پيشنهادهای پژوهش :.................................................................................................................................................95

منابع

       منابع فارسی..............................................................................................................................................................98

       منابع غیرفارسی  ....................................................................................................................................................101

پیوست

      پیوست الف) پرسشنامه هوش معنوی : ....................................................................................................................110

      پیوست ب)  پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (MSLQ).........................................................................113

چکیده  انگلیسی..............................................................................................................................................................116

                                                                      فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                                صفحه

جدول 3-1. پرسشنامه هوش معنوی :.................................................................................................................................71

جدول4-1. توزیع فراوانی درصد و درصد تجمعی افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب بومی و غیر

بومی بودن:.........................................................................................................................................................................76

جدول 4-2. توزيع فراواني، درصد و درصد تجمعي افراد شركت كننده در پژوهش حاضر برحسب رشته

تحصیلی :...........................................................................................................................................................................77

جدول4-3. توزیع فراوانی، درصد و درصد تجمعی افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب سن :..........................78

جدول 4-4 . توزیع فراوانی، درصد و درصد تجمعی افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب وضعیت تاهل :........79

جدول 4-5. ضرایب همبستگی ساده بین هوش معنوی و عملکرد تحصیلی دانشجویان :.....................................................80

جدول 4-6. ضرایب همبستگی ساده بین خرده مقیاس های هوش معنوی و عملکرد تحصیلی :...........................................81

جدول4-7. ضرایب همبستگی ساده بین راهبردهای یادگیری خود تنظیمی و عملکرد تحصیلی دانشجویان :........................81

جدول4-8. ضرایب همبستگی ساده بین راهبردهای شناختی یادگیری و عملکرد تحصیلی :................................................82

جدول4-9. ضرایب همبستگی ساده بین راهبردهای فرا شناختی یادگیری و عملکرد تحصیلی :...........................................83

جدول4-10. ضرایب همبستگی ساده بین باورهای انگیزشی مهارت های خود تنظیمی و عملکرد تحصیلی :........................83

جدول 4-11 . جدول خلاصه مدل رگرسیون همزمان جهت پیش بینی متغیرعملکرد تحصیلی بر اساس راهبردهای  یادگیری خودتنظیمی :......................................................................................................................................................................84

جدول 4-12. جدول خلاصه نتایج تحلیل واریانس یک‎راهه برای پیش بینی متغیر عملکرد تحصیلی بر اساس راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:.........................................................................................................................................................84

جدول 4-13. جدول ضرایب معادله رگرسیونی همزمان، متغیر راهبردهایی یادگیریخودتنظیمی:...........................................85

جدول 4-14 . جدول خلاصه مدل رگرسیون همزمان جهت پیش بینی متغیرعملکرد تحصیلی بر اساس خرده مقیاس های هوش معنوی :....................................................................................................................................................................86

جدول 4-15. جدول خلاصه نتایج تحلیل واریانس یک‎راهه برای پیش بینی متغیر عملکرد تحصیلی بر اساس راهبرد های یادگیری خودتنظیمی :........................................................................................................................................................86

جدول 4-16 جدول ضرایب معادله رگرسیونی همزمان، متغیر خرده مقیاس های هوش معنوی :..........................................87

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                                                صفحه

شکل شماره 2-1 هرم هوش هاي چندگانه :.......................................................................................................................18

شکل شماره 2-2 مدل هوش معنوی زهر و مارشال :..........................................................................................................34

شکل شماره 2-3 الگوی نظریه یادگیری خودتنظیمی پنتریچ و دی گروت(1992):..............................................................42

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                صفحه

نمودار 4-1. نمودارتوزیع درصد شرکت کنندگان در پژوهش حاضر بر حسب بومی و غیربومی :.......................................77

نمودار4-2. نمودار ستونی توزیع درصد افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب رشته تحصیلی :...........................78

نمودار4-3. نمودار ستونی توزیع درصد افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب سن :...........................................79

نمودار 4-4. نمودار ستونی توزیع درصد افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب وضعیت تاهل:............................80

چکیده:

در این تحقیق ارتباط بین هوش معنوی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور تعداد 150 نفر با روش نمونه گیری تصادفی از بین دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شهر بندرعباس انتخاب شدند. پس از آن به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه هوش معنوی و پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (MSLQ) استفاده شد. و برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، از رگرسیون خطی به روش همزمان ، ضریب همبستگی پیرسون، استفاده شد. و از نرم افزار آماری spss18 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید.

       نتایج تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش مشخص کرد که بین هوش معنوی و خرده مقیاس های آن با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنادار در سطح 001/.P< وجود دارد  و خرده مقیاس های هوش معنوی پیش بینی کننده مناسبی برای عملکرد تحصیلی می باشند. همچنین مشخص شد که بین راهبردهای شناختی، فراشناختی و انگیزشی یادگیری خودتنظیمی را عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد. و در نهایت نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد از بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، راهبردهای شناختی و فراشناختی و مدیریت منابع با مقادیر بتای 41/.و42/. و مقادیر t، 15/6 و35/6 در سطح 001/.P< معنادار شدند و توانستند عملکرد تحصیلی را در بین دانشجویان پیش بینی نمایند. در حالی که از بین راهبردهای یادگیری، راهبرد انگیزشی از لحاظ آماری معنادار نشد و نتوانست عملکرد تحصیلی را پیش بینی نماید.

واژگان کلیدی: هوش معنوی، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و عملکرد تحصیلی.

فصل اول

 کلیات تحقیق

1-1. مقدمه:

     رشد و بالندگی هر جامعه ای مرهون نظام آموزشی آن جامعه است. براین اساس همه ساله کشورها مبالغ قابل توجهی از درآمد ملی خود را صرف آموزش و پرورش و آموزش عالی می کنند. اما بعضی از عوامل وجود دارند که موجب به هدر رفتن بخشی از این سرمایه گذاری ها می شود. در بررسی علل این پدیده، تحقیقات نشان داده که برای شناخت این مشکل علاوه بر عوامل آموزشی، مدیریتی و ساختاری، باید به بعد روانی و اجتماعی دانش آموزان و دانشجویان نیز توجه شود؛ لذا نیازها، انگیزه ها، نگرش ها، تمایلات و استعدادهای خاص دانش آموزان و دانشجویان که مبین بعد روانی آن ها است، در مطالعه آسیب شناسی نظام آموزشی باید مورد توجه و دقت نظر قرار گیرد(شکرکن، پولادی و حقیقی،1379).  

امروزه آموزش عالی نه تنها به عنوان یک حق برای انسان تلقی می شود، بلکه نوعی سرمایه گذاری برای توسعه همه جانبه محسوب می گردد. بسیاری از متخصصان معتقدند برای غنی تر کردن برنامه های آموزش عالی و بهبود عملکرد تحصیلی باید دوره های مختلف آموزشی در سطوح مختلف در دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی برگزار گردد تا از این رهگذر سرمایه گذاری بیشتر در نظام های تعلیم و تربیت حاصل گردد. در این راستا مؤسسه بین المللی برنامه ریزی آموزشی(IIEP) یکی از مؤسسات فعال در طراحی و برگزاری دوره های مختلف آموزشی برای نظام های تعلیم و تربیت می باشد که همه ساله با برگزاری دوره های آموزشی مختلف دانش تخصصی اساتید را افزایش می دهد تا آن ها بتوانند با آگاهی بیشتر در جهت افزایش عملکرد تحصیلی دانشجویان شان گام بردارند(واسیناداو،2001).           

 به طور کلی در جهان كنوني عملكرد تحصيلي از اهميت ويژه ای برخوردار است. جوامع پيشرفته ودرحال پيشرفت تاكيد زيادي بر عملكرد،رقابت وپيروزي دارند. عملكرد تحصيلي  به تمامي درگيري هاي دانشجو درمحيط دانشگاه اشاره دارد كه دربرگيرنده ي خودكارآمدي،تاثيرات هيجاني،برنامه ريزي،فقدان كنترل پيامدوانگيزش مي باشد(نورمحمدیان،1385). 

دانشجویان، بر حسب موقعیت، نيازها، شايستگي هاي فردي و شخصيتي، اهداف متفاوتي از پيشرفت تحصيلي دارند كه به وسيله ي واسطه هايي مثل الگوي شناختي، عاطفي و رفتاري تعيين مي شود. هم چنین عوامل فردي، خانوادگي، اجتماعي، اقتصادي و آموزشگاهي در عملكرد تحصيلي موثر است(زینلی پور، زارعی و زندی نیا،1388).   

از جمله اهدافي كه در فرايند تعليم و تربيت دانشجویان حائز اهميت است، تبديل آن ها به يادگيرندگان راهبردي و برخوردار از توانايي خودتنظيمي در يادگيري است. اين قبيل يادگيرندگان، معمولاً در فرايند يادگيري فعال هستند و مسئوليت يادگيري خود را به عهده می گیرند.آن ها قادرند با استفاده از راهبردهاي شناختي و فراشناختي، فرايند يادگيري خود را هدايت و كنترل كنند و به پيشرفت بيشتري در يادگيري دست يابند. بنابراين، آ ن چه در نظام هاي تعليم و تربيت از جمله نظام آموزشي كشور ما بايد مورد توجه قرار گيرد، گسترش و به كارگيري اين راهبرد جديد به عنوان راهبردي دانشجو محور در فرايند يادگيري دانشجویان است(درخشان هوره،1389).      

 امروزه بر خلاف گذشته توانایی یادگیری هر فرد را تنها به میزان هوش و استعدادها وابسته نمی دانند،  بلکه علاوه بر عوامل ذاتی هوش و استعداد، عوامل غیر ذاتی هم چون راهبردهای یادگیری(یا به اصطلاح راهبردهای شناختی و فراشناختی) و نیز میزان معنویت فرد را در یادگیری مؤثر می دانند(واینستاین و هیوم، 1998). از جمله شاخص هایی که برای سنجش میزان یادگیری افراد به کار می رود، پیشرفت تحصیلی انان است. طی دو دهه ی اخیر، متخصصان تعلیم و تربیت پژوهش های متعددی را در خصوص عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی انجام داده اند و به عوامل متعددی نظیر استعداد تحصیلی، عوامل شناختی مانند هوش معنوی، خودکارآمدی تحصیلی، راهبردهای خودتنظیمی، خلاقیت، ساختار کلاس درس، انگیزش تحصیلی، توانایی یادگیرندگان، آموزش معلمان و انگیزش یادگیرندگان دست یافته اند(عبدالملکی،1388). در بین این عوامل، عوامل آموزشی و فردی با ماهیت شناختی و اجتماعی، بیشترین تأثیر را بر پیشرفت تحصیلی دارند(سیف، 1388).

یکی از نظریه هایی که پژوهشگران بیشترین مطالعه را در قالب آن داشتند، نظریه ی یادگیری خودتنظیمی است. این نظریه به دنبال فهمیدن آن است که دانشجویان چگونه از نظر باورهای فراشناختی، انگیزشی و رفتاری، یادگیری خود را سازمان دهی می کنند؟(پنتریچ،2002). یادگیری خود تنظیمی شامل توانایی فرد در سازماندهی و خود مدیریتی رفتارهایش جهت رسیدن به اهداف گوناگون یادگیری است(لموس،2000). و از دو مؤلفه ی راهبردهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری تشکیل شده است. راهبردهای شناختی و راهبردهای فراشناختی، جزء مؤلفه های راهبردهای یادگیری می باشند(پنتریچ،1991). راهبرد شناختی شامل بسط دهی، راهبرد یادگیری عمقی(راهبردهای یادگیری سازگار) و راهبرد یادگیری سطحی(راهبرد یادگیری غیر سازگار) می باشد(لیم، لوآ و نی، 2008). راهبرد عمقی دانشجویان را به پیامدهای موفقیت و پیشرفت بالایی می رساند، در حالی که راهبرد سطحی به پیشرفت تحصیلی سطح پایینی منجر می شود. برای یادگیری بهتر و عمیق تر غیر از استفاده از راهبردهای شناختی، راه ها و روش های دیگری نیز وجود دارند که راهبردهای فراشناختی نامیده می شوند و منظور از ان برنامه ریزی، نظارت و تنظیم فرآیند یادگیری است(سیف، 1388).   

با توجه به اهمیت پیشرفت تحصیلی، محققان عوامل تأثیرگذار در پیشرفت تحصیلی همانند تأثیر روش های تربیتی(صمدی،1386)، و نظایر آن ها را مورد دقت قرار داده اند. یکی از عوامل مهم که ممکن است در پیشرفت تحصیلی اثرگذار باشد، میزان هوش معنوی دانشجویان است(مردعلی و کوشکی،1387). هوش معنوي زمانی خودنمایی می کند که فرد به دنبال معناي مسایل می گردد و سؤالاتی مانند آیا این، همه آن چیزي است که  وجود دارد را مطرح می نماید. 

به طور کلی معنویت یکی از نیازهاي درونی انسان است که برخی صاحب نظران آن را متضمن بالاترین سطوح زمینه هاي رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی، فردي(فارو،1984)،  تلاش همواره آدمی براي پاسخ دادن به چراهاي زندگی می دانند(وست،1383).  به عبارت واضح تر استفاده بهینه از قوه خلاقیت و کنجکاوي براي  یافتن دلایل موجود مرتبط، با زنده ماندن و زندگی کردن و در نتیجه، رشد و تکامل، بخش مهمی از معنویت را تشکیل می دهد( شهیدي، 1379).پژوهش های بسیاری نشان داده اند که میزان هوش معنوی در دانشجویان می تواند بر عملکرد تحصیلی آنان تأثیر مثبتی داشته باشد. لذا با ارزيابي راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و هوش معنوی مي‌توان ميزان عملکرد تحصیلی دانشجویان را پیش بینی نمود.

1-2. تعریف و بیان مسأله:

در گذشته بسیاری از پژوهشگران رابطه بین فرآیندهای شناختی و انگیزشی با کنش وری تحصیلی را به طور مجزا بررسی کرده اند، ولی امروزه اکثر روان شناسان به هر دو مؤلفه شناخت و انگیزش و نقش آن ها در یادگیری توجه دارند و بر اساس نظریه های جدید مانند یادگیری خودتنظیمی،مؤلفه های شناخت،انگیزش و کنش وری تحصیلی به صورت یک مجموعه در هم تنیده ومربوط به هم در نظر گرفته می شوند. نظریه یادگیری خودتنظیمی براین اساس استوار است که دانش آموزان چگونه ازنظرفراشناختی،انگیزشی ورفتاری،یادگیری رادرخودسامان می بخشند(زیمرمنومارتینز- پونز، 1990).

عملکرد تحصیلی دانشجویان و بررسی عوامل تأثیر‎گذار بر آن، موضوع مهمی است که بخش عمده‎ای از پژوهش‎های علوم تربیتی و روان شناسی را به خود اختصاص داده است. به طوری که موفقیت در تحصیل، نقش مهمی در کسب فرصت‌های شغلی و ساختن زندگی آینده‌ی دانشجویان دارد. در واقع آموزش مؤثر، بین گذشته، حال و آینده ارتباط ایجاد می­کند (بریتزمن، 2003). محققان توافق دارند که علاوه بر آموزش بسیاری دیگر از عوامل از جمله، محیط، مدرسه، خانواده و محیط اجتماعی که فرد در آن زندگی می‎کند و هم‎چنین مشخصه‌های فردی مانند هوش، شخصیت، سن، همسالان و انگیزه در عملکرد تحصیلی او نقش مهمی را ایفا می‎کنند. کاموراجا، کارو و اشمک (2009) و بوساتو، پرینز، الشوت و هاماکر (2000)، دریافتند که پیشرفت تحصیلی تنها پیامد هوش و امکانات آموزشی موجود در محیط نیست بلکه جنبه‎های روان شناختی، همانند ابعاد شخصیتی و سبک‎های یادگیری نقش مهم تری را دارند.

     نیاز به پیشرفت یکی از انگیزه‎های اولیه بشر است. افرادی که نیاز به پیشرفت در آن‎ها قوی‎تر است، تمایل بیشتری به کامل شدن و بهبود عملکرد خود دارند. آنان ترجیح می‎دهند با وظیفه‎شناسی کارهایی انجام دهند که چالش برانگیز بوده به طوری که ارزیابی پیشرفت آنان در مقایسه با پیشرفت سایر مردم بر حسب ملاک هایی امکان پذیر باشد. به بیان دیگر پیشرفت رفتاری است مبتنی بر وظیفه، که اجازه می‎دهد عملکرد فرد بر طبق ملاک های فرض شده درونی یا بیرونی مورد ارزیابی قرار گیرد( کوری ،2006 ، کاموراجا و همکاران، 2009).

     پیشرفت تحصیلی دانشجویان یکی از شاخص‎های مهم در ارزشیابی آموزش عالی است و سطوح بالای آن می‎تواند پیش‎بینی کننده آینده روشن برای فرد و جامعه باشد و تمام کوشش‎ها و سرمایه‎گذاری‎های هر نظامی، تحقق این هدف می‎باشد. بر این اساس روان‎شناسان و متخصصان تعلیم و تربیت به بررسی  عوامل انگیزشی در یادگیری و عملکرد دانشجویان در حوزه های گوناگون درسی توجه داشتند. از دهه 1980 میلادی اکثر تحقیقات صورت گرفته در زمینه پیشرفت تحصیلی بر عوامل روانی که بر یادگیری دانشجویان تأثیر دارند تأکید کرده‎اند( لینن برینک و پنتریچ، 2002).

- International Institute For Eductional Planning

- Vosniadov

- Weinstein

- Hume

. Farrow

- Zimmerman

Martinez-Pons -

-Britzman, D. P.

-Komarraju, M

-Karau, S. J

-Schmeck, R.R

- Busato, V. V., Prins, F. J., Elshout, J. J., & Hamaker, C

-Curry,F.

-Linen Brink, E. A

-Pintrich, P.R