صداقت، اعتبار ماست
اين مقاله صرفا تبديل به Word و مرتب شده تا دانشجويان بتوانند به عنوان منابع از آن به راحتي استفاده كنند و PDF آن در سايت ها موجود مي باشد: كليك كنيد , كليك كنيد
چكيده
از ويژگيهاي مهم اقتصادي در نواحي روستايي ايران، پايين بودن بهره‌وري عوامل توليد است . بهره‌وري عوامل توليد (نيروي انساني، زمين، آب، سرمايه و…) در مناطق روستايي كشور بسيار پايين است. اقتصاد روستايي كشور تا حدود زيادي به اقتصاد كشاورزي وابسته است. در بخش كشاورزي به دليل عدم قابليت جذب نيروي انساني و وجود نيروي انساني مازاد يا تمركز نيروي كار و ساخت نيروي شاغل داراي بهره وري پايين است. بهره‌وري نيروي كاردر30 سال گذشته رشد بسيار اندكي داشته است. عوامل موثر در پايين بودن بهره‌وري عوامل توليد در مناطق روستايي را مي توان عمدتا به دو دسته؛ علل دروني و علل بيروني تقسيم كرد. این عوامل مانع از شکل گیری سرمایه (سرمایه انسانی و مالی) در مناطق روستایی شده و بر عدم برخورداری از امکانات و زیرساختهای لازم در این مناطق موثر بوده است. فقدان امکانات و زیرساختها در عقب ماندگی مناطق روستایی در کشور موثر بوده است. این مقاله به بررسی و بیان مهمترين علل پايين بودن بهره وری عوامل توليد و در نتيجه عقب ماندگي اقتصادي روستايي اشاره دارد. این تحقیق عمدتا به صورت اکتشافی و استفاده از منابع و اطلاعات موجود و بهره گیری از نتایج بازدیدها و مشاهدات میدانی در مناطق روستایی چندین استان کشور صورت گرفته است.
مقدمه
در مورد عقب ماندگی اقتصادی مناطق روستايی دو ايده و نظر کلی وجود دارد. دسته ای از نظرات به عوامل اکولوژيکی و محيطی نظير شرايط اقليمی ، نوع خاک ، نحوه دسترسی به آب و دسته دوم به عوامل اقتصاد سياسی نظير شرايط دسترسی به تکنولوژی ، سرمايه، قوانين تجاری ، شيوه مبادله و ... اشاره دارد. [ چمبرز، 1986، 40-35 ]
علل پايين بودن بهره وري عوامل توليد در نواحي روستايي
عوامل موثر در پايين بودن بهره‌وري عوامل توليد در مناطق روستايي را مي توان به دو دسته؛ علل دروني و علل بيروني تقسيم كرد . در ادامه به تشريح اين دو دسته عوامل اشاره مي شود.
علل دروني
مهمترين علل دروني پايين بودن بهره‌وري عوامل توليد در مناطق روستايي كشور شامل موارد زير است :
ـ بالا بودن نرخ رشد جمعيت
ـ عدم دسترسي به امكانات عمومي:
ـ غلبه داشتن كشاورزي سنتي به عنوان مهمترين بخش اشتغال و توليد
ـ محدوديت منابع توليد
ـ عدم وجود قوه خلاقيت و ابتكار
ـ كمبود سرمايه و كالاهاي سرمايه‌اي
ـ كوچكي، تعدد وپراكندگي قطعات زراعي
ب: عوامل بيروني
ـ دو گانگي چند گانگي اقتصادي كشور
ـ عقب ماندگي تكنولوژي
ـ نابرابري
درآمد - هزينه خانوار شهری و روستايی
جدول شماره 2 - درصد خانوارهاي شهري و روستايي زير خط فقر نسبي و خط فقر مطلق (78- 1368 )
ـ الگوهاي توسعه
ـ قوانين و مقررات و اثرات اقتصاد سياسي
نتیجه گیری
- پايين بودن سطح قيمت محصولات كشاورزي نسبت به ساير محصولات
- كوير‌زايي، فرسايش و تخريب زمينهاي كشاورزي
- وجود اقتصاد زير زميني، قاچاق و واردات بي‌رويه محصولات كشاورزي
منابع :
1- احمديان، محمد علي،1382،افزايش جمعيت شهري از ديدگاه برنامه ريزي شهري و ناحيه اي، مجله جغرافيا و توسعه، شماره 2 .
2- ختايي، محمود، 1378، بخش كشاورزي و نقش آن در توسعه اقتصادي كشور، تهران: وزارت كشاورزي، موسسه پژوهشها و اقتصاد كشاورزي،
3- جوان ، جعفر، 1380، جغرافياي جمعيت ايران ، مشهد: جهاد دانشگاهي مشهد.
4- چمبرز، رابرت، 1376 ، توسعه روستايي، اولويت بخشي به فقرا ، ترجمه مصطفي ازكيا، انتشارات دانشگاه تهران، ص 144.