امروزه شرکت ها در محیط پیچیده و متغیری فعالیت می کنند. در این شرایط شرکت ها برای دستیابی به اهداف خود و کاهش اثر

نامطلوب نوسانات، برای مدیریت ریسک هایی که با آن مواجهند، اهمیت زیادی قائل هستند. ماهیت کسب و کار خدمات مالی،

پذیرش ریسک است و بدون پذیرش ریسک قادر به سودآوری و رشد نیستند. با توجه به ماهیت کسب و کار خدمات مالی، مدیریت

ریسک برای این نوع شرکت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.در واقع، این موسسات باید ریسک هایی را که می پذیرند، مدیریت کنند.شرکت های ارائه دهنده خدمات مالی مانند بانک ها، با ریسک های بزرگي همچون ریسک بازار( مانند ریسک نرخ ارز، نرخ بهره و قیمت سهام)، ریسک نقدینگی، ریسک اعتباری و ریسک عملیاتی (مانند ریسک IT ، نیروی انسانی و قوانین) مواجهند.

بانک هاي کشور، به دنبال اهداف راهبردي زیر است:

- افزايش سودآوري بانک

- افزايش سهم بازاري بانک در بازار پول

- ارتقای توان رقابتي در ارائه خدمات بانکداري الکترونيک

- افزايش بهره وري نيروي انساني

- گسترش زنجيره شعب در مناطق پر بازده اقتصادي

- حفظ و ارتقای امنيت اطلاعات بانکي مشتريان

ارتباط صحيح بين نظامهاي مالي و توليدي در هر كشوري از مهمترين عوامل رشد و توسعه اقتصادي محسوب مي شود. همراه با توسعه اقتصادي، توسعه مداوم و روبه رشد صنعت اعتباردهي موجبات افزايش نقش ابزارهاي اعتباري را به وجود آورده است. بانكها به عنوان بخش اصلي نظام مالي، نقش اصلي را در تأمين مالي بخشهاي توليدي و تجاري و مصرفي ايفا مي كنند. در ايران نيز با توجه به ساختار اقتصادي و مالي كشور و توسعه نيافتگي بازار سرمايه، تأمين مالي در بخشهاي اقتصادي بيشتر بر عهده بانكهاي كشور مي باشد. بانكها در طول حيات خود با ريسكهاي مختلفي از جمله ريسك نقدينگي، اعتباري، تجاري، مالي، عدم توانايي در پرداخت، نرخ ارز، نرخ بهره، تورم و ... روبرو هستند. كه در بين آنها يسك اعتباري جايگاه ويژه اي دارد، چرا كه به اولين و مهمترين نقش بانك در بازارهاي مالي یعني گردآوري سپرده و اعطاي وام اشاره ميكند. كاهش حاشيه سود بانكها عمدتاً ناشي از عدم كارايي در مديريت ريسك اعتباري بوده و بانكها را متحمل فشارهايي جهت كاهش هزينه ها مي نمايد. تمركز اعطاي تسهيلات با حجم بالا به يك

فرد ، شركت، گروه صنعتي و يا بخش اقتصادي خاص و وجود رقابتهاي مستمر از عوامل افزايش دهنده اين ريسكها و فشارها مي باشند وضروري است كه بانكها يا هر نهاد مالي ديگر كنترل، مديريت و كاهش اين نوع ريسك را مورد توجه قرار دهند، تا بخش وسيعي از منافع بهره و اصل دارايي هاي خويش را از دست ندهند(سبزواري، 1384)

اهمیت و ضرورت انجام تحقيق (شامل ميزان نياز به موضوع و  فوايد احتمالي نظري و عملي):

ارائه تسهیلات مالی یکی از فعالیتهای مهم نظام بانکی کشور تلقی می شود. برای اعطای تسهیلات باید درجه اعتبار و قدرت بازپرداخت اصل و فرع دریافت کننده تسهیلات را تعیین نمود. بنابراین یکی از جنبه های مهم در فرآیند اعطای تسهیلات از سوی بانکها، برآورد واقعبینانه از احتمال عدم بازپرداخت تسهیلات از سوی مشتریان است تا از این طریق، اقدامات و تصمیمات لازم برای پیش گیری و یا مقابله با زیان های احتمالی در نظر گرفته شود. برخی از مزایای بکارگیری درست مدلهای رتبه بندی اعتباری و اجرای فرآیند اعتبارسنجی بصورت کمک به افزایش جریان نقدینگی در بانک، تصمیم گیری بهتر در زمینه اعطای تسهیلات و افزایش اطمینان از بازپرداخت تسهیلات می باشد (فلاح و همکاران، 1388 :5).

سوابق تحقیق (بيان مختصر پیشینه تحقيقات انجام شده در داخل و خارج کشور پيرامون موضوع تحقیق و نتايج آنها و مرورادبیات و چارچوب نظري تحقیق):

تحقیقات داخلی

خوش سیما و شهیکی تاش(1391) به بررسی تاثیر ریسکهای اعتباری، عملیاتی و نقدینگی بر کارایی نظام بانکی ایران پرداختند. هدف محوری این مقاله بررسی ارتباط کارایی و ریسک در صنعت بانکداری ایران است. در این پژوهش به منظور ارزیابی کارایی و رتبه بندی بانکها، انتخاب مدل بهینه و سپس شناسایی تاثیر ریسکهای اعتباری، عملیاتی و نقدینگی بر کارایی نظام بانکی، از دو رو یکرد پارامتریک با مبنای اقتصادی و ناپارامتریک با مبنای بهینه سازی ریاضی استفاده شده است. در این راستا 15 بانک به عنوان جامعه آماری پژوهش طی سال های 89 - 1384 مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر تفاوت دوروش پارامتر یک و ناپارامتریک در ارزیابی کارایی و رتبه بندی بانکها و برتری نسبی روش SFA )پارامتريك( نسبت به MEA )ناپارامتريك( می باشد. همچنین یافته های مقاله بیانگر آن است که ارتباطی معنادار میان ریسک اعتباری، عملیاتی، نقدینگی و کارایی درنظام بانکی ایران وجود دارد.

تحقیقات خارجی

دیامون کاسترو(2013) مطالعه ای با عنوان" عوامل اقتصاد کلان ریسک اعتباری در سیستم بانکی: مورد GIPSI" انجام داد.در این مطالعه رابطه میان پیشرفت های اقتصاد کلان و ریسک اعتباری بانکی در کشورهای :یونان،ایرلند،پرتغال،اسپانیا و ایتالیا که اخیراً به واسطه شرایط نامطلوب اقتصادی و مالی تحت تاثیر قرار گرفته اند، مورد بررسی  قرار گرفت.یافته های این مقاله نشان می دهد که تمام معیارهای سیاسی که می تواند برای ترویج رشد،اشتغال، بهره وری و رقابت و به منظور کاهش  بدهی های عمومی و خارجی در این کشورها اجرا شوند،برای برای ایجاد ثبات در اقتصاد خود بسیار ضروری هستند.

-  جنبۀ نوآوری وجدیدبودن تحقیق درچیست؟

طی بررسی های بعمل آمده در خصوص موضوع پژوهش تاکنون پژوهش های اندکی در این خصوص انجام یافته است که می تواند در این مورد نوآوری داشته باشد

7-  اهداف مشخص تحقيق (شامل اهداف علمی و کلی):

تذکر:  در صورت داشتن هدف كاربردي، نام بهره‏وران (اعم ازمؤسسات آموزشی واجرایی وغیره):

هدف کلی این پژوهش بررسی ارتباط بین ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری در بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که در قالب اهداف فرعی زیر بیان میشود:

1-بررسی رابطه کلی بین نقدینگی و ریسک اعتباری

2-بررسی رابطه بین ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری توسط احتمال نکول بانک

8-  سؤالات تحقیق:

این تحقیق در پی آن است که ارتباط بین ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری در بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار دهد.با توجه به موارد یاد شده سوالات اساسی که این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ آنهاست به شرح زیر می باشد:

1-آیا بین ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری وابستگی متقابل وجود دارد؟

2-آیا بین ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری یک رابطه مثبت وجود دارد؟

10- کلید واژه‏ها:

الف: تعریف کلید واژه ها:

1-10-ریسک بانکی

ریسک یا خطر، احتمال محقق نشدن پیش بینی های آینده تعریف می شود. به عبارت دیگر ریسک به معنی امکان وقوع یک خسارت و زیان اعم از مالی یا غیرمالی در نتیجه انجام یک فعالیت است.

-ریسک بانکی

ریسک یا خطر، احتمال محقق نشدن پیش بینی های آینده تعریف می شود. به عبارت دیگر ریسک به معنی امکان وقوع یک خسارت و زیان اعم از مالی یا غیرمالی در نتیجه انجام یک فعالیت است. ریسک

10-ریسک نقدینگی

تعاريف مختلف زير از ریسک نقدينگي قابل بيان هستند:

ریسک نقدینگی عدم توانایی بانک در تامین وجوه برای اعطای تسهیلات یا پرداخت به موقع دیون خود نظیر سپرده­ها است (ترايپ[1]، 1999).

این ریسک عمدتا از ساختار دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌ها

10-ریسک اعتباری

ريسك اعتباري هنگامي رخ  می دهد

10-احتمال نکول بانک                         

احتمال این است که طرف قرارداد در مدت تعیین‌شده در قرارداد، به تمام یا بخشی از تعهداتش، خواسته یا ناخواسته عمل نکند.

نکول، فقدان پرداخت تعهدات، عدول از مفاد قرارداد، وارد شدن به رویه هاي قانونی یا نکول اقتصادي تعریف میشود. با این تعریف نکول به سه نوع نکول پرداخت، اختصاصی و اقتصادي دسته بندي میگردد. نکول پرداخت، زمانی شناسایی میشود که برنامه پرداخت از حداقل زمان تعیین شده، مثلاً سه ماهه، بگذرد. از مصادیق نکول اختصاصی، عدول از مفاد قرارداد مانند افزایش و یاکاهش از

مقادیر سازنده این شاخص عبارتند از:

 s:سپرده دیداری

Transaction Deposits:سپرده معاملات

Brokered Deposits:سپرده اوراق بهادار

NOW Accounts: حساب جدید

[1] - Tripe