این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.
مقدمه و هدف : اداره موثر درد پس از پیوند عروق کرونر از چالش های عمده پرستاران است که دستیابی به آن نیازمند درک درد بیمار و اجرای تدابیر درمانی استاندارد خواهد بود. از این رو مطالعه حاضر با هدف مقایسه درک پرستار و بیمار از کیفیت اداره درد در بیماران تحت جراحی پیوند عروق کرونر انجام شده است.
روش کار : این پژوهش مقطعی مقایسه ای بر روی 108 بیمار تحت جراحی پیوند عروق کرونر با استفاده از روش نمونه گیری تدریجی و پرستاران مراقبت کننده از آنان به نسبت 4 به1 با بیمار در مرکز آموزشی-درمانی دکتر حشمت رشت در سال 1389صورت گرفت. داده ها با استفاده از ابزار3 بخشی مشتمل بر پرسشنامه جمعیت شناختی، ابزار استاندارد اداره درد بعد از جراحي و ابزار عددی بررسی رضایت بیمار از تسکین درد و به روش مشاهده اطلاعات پرونده و مصاحبه با نمونه های دارای مشخصات تعیین شده گردآوری و با کمک آزمون های آماری آنوا، اسپیرمن، تی تست و ویلکاکسون تحت نرم افزار SPSS- ویرایش 16 تجزیه و تحلیل و مقایسه شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد که اکثریت بیماران مورد پژوهش را مردان (2/60%) با محدوده سنی 50 تا 60 سال (38%) و تمامی پرستاران را زنان با میانگین و انحراف معیار سنی 2/7±36/34 سال تشکیل می دادند. میانگین و انحراف معیار درک پرستاران از مراقبت ارائه شده مرتبط با درد49/0±37/4 بود که بالاترین میانگین (41/0±55/4) در حیطه ارتباط دیده شد. در مقابل میانگین و انحراف معیار درک بیماران از مراقبت ارائه شده مرتبط با درد 84/0±56/3 بود که حیطه محیط از بالاترین میانگین (93/0±9/3) برخوردار بود. در کل میانگین نمره درک از مراقبت مرتبط با درد و تمامی حیطه های آن، به جز حیطه محیط(001/0 >P) و همچنین میانگین درک از رضایت بیمار از تسکین درد در پرستاران به طور معنی داری بالاتر از بیماران (028/0>P) بود.
نتیجه گیری: اختلاف معنی دار موجود بین درک پرستار و بیمار از ارائه مراقبت مرتبط با درد، لزوم توجه به برنامه ریزی ارتقا دهنده ارتباط درمانی بیمار و پرستار جهت دستیابی به درک بهتر بیمار توسط پرستار و همچنین استاندارد سازی مراقبت ها را برجسته می سازد.
بیان مسئله پژوهش :
راحتی جسمی و روانی از جمله نیازهای پایه انسان بوده و حفظ و ایجاد آن، با هدف افزایش امیدواری و کاهش رنج بیماران، از چالش های عمده پرستاران است. اما زندگی اغلب با عوامل متعدد مختل کننده راحتی فرد همچون اضطراب، تنگی نفس، تهوع و درد همراه است (1). در این میان درد که احساسی فردی و ذهنی از ناراحتی است (2) از جمله شایع ترین شکایاتی است که موجب ناراحتی و ارجاع مددجویان به مراکز بهداشتی می شود (3). با وجود ناشناخته ماندن ماهیت واقعی درد و چند بعدی بودن آن، مشخصاً در مواقع آسیب احتمالی یا واقعی بافت و تحت تأثیر عواملی چون التهاب، اختلال خونرسانی، تومورها و یا اعمال جراحی بروز می کند (4).
جراحی، هرچند که خود یک روش درمانی برای رفع درد و ناراحتی بیمار است، اما می تواند به عنوان یکی از عوامل مهم ایجاد درد نیز مطرح باشد، به طوری که اغلب بیماران در مرحله بعد از عمل، درد ناشی از برش جراحی را تجربه می کنند (2). آمارها نیز نشان می دهند که حدود 20 درصد بیماران تحت عمل جراحی از درد خفیف، 20 تا 40 درصد از درد متوسط و 40 تا 60 درصد آنان از درد شدید شکایت می نمایند (5). جراحی پیوند عروق کرونر نیز که از دسته جراحی های بزرگ و معمول در جهان است (6)، از این قاعده مستثنی نیست. این جراحی، طبق آمار، سالانه بر روی یک نفر از هر هزار آمریکایی انجام می شود (7). در ایران نیز جراحی پیوند عروق کرونر60 درصد از کل اعمال جراحی قلب باز را تشکیل می دهد (8). در استان گیلان نیز شاهد آمار روز افزون انجام این نوع عمل جراحی هستیم. آمار گردآوری شده مربوط به استان گیلان توسط محمودیان نشانگر اشتغال دو جراح قلب و 435 مورد عمل جراحی پیوند عروق کرونر در سال 1385 در مرکز فوق تخصصی قلب دکتر حشمت رشت می باشد (9). در حالی که آمار گردآوری شده توسط پژوهشگر نشانگر اشتغال 5 جراح قلب و 1474 مورد عمل جراحی پیوند عروق کرونر در بیمارستان دکتر حشمت رشت در سال 1387بوده است که میزان 300 درصد افزایش عمل جراحی پیوند عروق کرونر طی دو سال در استان گیلان خود می تواند نشانگر روند رو به تزاید این عمل جراحی در این استان باشد.
نکته قابل توجه آن است که محمودیان در تحقیق خود بر روی بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر میانگین شدت درد بعد از عمل جراحی پیوند عروق کرونر، در 24 ساعت اول پس از انتقال از ICU به بخش جراحی را 7/5 در محدوده نمرات 0 تا 10 نشان داد (9).
با توجه به شیوع بالای درد در مددجویان تحت مراقبت، امروزه درد به صورت یکی از مفاهیم پایه پرستاری در آمده است (10) و اداره موثر آن، در تمامی استانداردهای مراقبت پرستاری، در اولویت بالا قرار دارد (11). درد بعد از جراحی پیوند عروق کرونر نیز از تشخیص های پرستاری مهم و بررسي و تسکین آن از اهداف اصلی پرستاری به شمار می رود (7). چرا که پرستاران بیشترین زمان را با بیماران سپري کرده و در خصوص بررسی درد، انجام اقدامات تسکینی نظیر رساندن داروهاي مسکن و ارزشیابی اثرات این اقدامات براي اطمینان از دریافت سطح قابل قبولی ازتسکین درد مسئول می باشند (12). همچنین پرستاران مسئولیت فراهم کردن محیط راحت و مناسب برای بیماران و آموزش بیمار و خانواده ها برای انجام درمان های تسکینی در زمان مناسب را بر عهده دارند (13). ایدموتو و کرسیویک[1] در این زمینه می نویسند که تسکین و اداره درد یکی از مهمترین توجهات و مراقبت ها از بیمار تحت جراحی قلب و خانواده های آنان است (14) كه لازم است با كيفيت مطلوب انجام گيرد تا اثر قابل توجهی بر روی تکرار و شدت درد بیمارداشته باشد (13) چرا که درد پس از عمل بر ابعاد گوناگون روحی و جسمی بیماران اثر فراوان داشته و عوارض حاصل از آن می تواند در اقتصاد درمان نیز موثر باشد، بنابراین ارزیابی پیوسته ی کیفیت فرآیند درمان درد از اهمیتی ویژه برخوردار است. نظرسنجی از بیماران درباره ی درد پس از عمل و رضا یتمندی ایشان، از شاخص های عمده و مهم بررسی فرآیند های درمان درد پس از عمل است (15).
جامعه درد آمریکا[2] نیز به ارائه دهندگان مراقبت توصیه می کند که بررسی و شناخت درد را به عنوان پنجمین علامت حیاتی مورد توجه قرار دهند و دهه 2001 تا 2010 را به عنوان دهه کنترل درد نامیده است (16). کمیسیون مشترک اعتباردهی سازمان های بهداشتی[3] نیز در این زمینه اعلام کرده که درد بیماران باید به طور منظم از زمان پذیرش تا ترخیص مورد بررسی و درمان قرار گیرد (13). زیرا اداره موثر و مناسب درد موجب ارتقای کیفیت زندگی، تسهیل بهبودی سریع و برگشت به عملکرد قبلی، کاهش بیماری زایی و ترخیص زودتر بیمار از بیمارستان خواهد شد (18).
امروزه كميته كيفيت مراقبت آمریکا، استانداردهايي را جهت ارتقای كيفيت اداره درد ارائه داده است كه شامل اطمينان از شناسايي درد بيمار و درمان كامل آن، گردآوری اطلاعات ضروری در مورد درد، آسان و در دسترس بودن امکانات و شرایط اداره درد در كلينيك هاي مراقبتي، آموزش قبل از عمل به بيماران درباره درد، امکان شركت بيمار در مراقبت، پاسخ سريع تيم مراقبت بهداشتی به گزارش درد بيمار، اجراي سياست ها و توجه به ايمني در استفاده از راهكارهاي ضد درد و بررسي برآيند درمان درد به وسيله فرآيندهاي ارتقای كيفيت مي باشند. این کمیته ارزيابي پيوسته كيفيت فرآيند اداره درد بیماران را حائز اهمیت دانسته است (2). مرکز تحقیقات کیفیت مراقبت بهداشتی نیز توجهات بالینی مرتبط با اداره درد را به صورت بررسی درد با استفاده از یک مقیاس نمره دهی، اجرای سریع مسکن ها به همراه روش های غیر دارویی مانند وضعیت دادن مناسب برای کاهش درد و تامین راحتی بیماران ارائه نمود است (18). در زمینه مراقبت های مرتبط با اداره درد بعد از جراحی، ایدوال[4] با ارائه نتایج مطالعات قبلی خود که به روش کیفی انجام شده بود، ابعاد ارتباط[5]، محیط[6]، اطمینان[7] و فعالیت[8] را در مبحث کیفیت اداره درد مطرح نمود (19). نکته دیگری که در زمینه کیفیت اداره درد مورد توجه محققین قرار گرفته است، رضایت بیمار از تسکین دردش می باشد. چرا که تعيين رضايت بيماران يكي از استانداردهای تعیین کننده عملكرد مي باشد (20). در واقع جلب رضايت بيمار هدف غایی تيم مراقبت های بهداشتي است كه در برنامه ارتقای كيفيت در بيمارستان ها گنجانده شده است (21). تامین رضایت بیمار زمانی ممکن است که او با برطرف شدن نیازهای اساسی خویش احساس راحتی کند. اداره موثردرد، موجب رضایت فرد از اداره درد خواهد شد (21).
جاپویل[9]و همکاران در مطالعه خود نشان دادند که در بیمارستان هایی که بیماران آنها از رضایت بیشتری برخوردار هستند، آمارهای مرتبط با طول مدت بستری و مرگ و میر بیماران کمتر از دیگر بیمارستانها است (22). در یک بررسی در بیمارستان آموزشی میا در فلوراید آمریکا در خصوص ارتباط رضایت بیمار از تسکین سریع درد و عوارض بعد از عمل، مشخص شد که بین رضایت بیماران از تسکین درد و عوارض ارتباط وجود دارد، به طوری که در92 درصد بیمارانی که درد بعد از عمل داشتند، عوارض جدی بعد از عمل دیده شد و در 8/91 درصد بیمارانی که راضی یا خیلی راضی بودند، عوارض بسیار کمتری مشاهده شد (23). بنابراین کنترل و اداره درد بعد از عمل جراحی، به طور قابل توجهی در روند بهبودی بعد از عمل جراحی، طول بستری بودن بیمار و میزان رضایت بیماران عمل شده موثر است (1).
در مقابل عدم اداره درد می تواند موجب نارضایتی بیمار، ارتباط نامناسب بیمار با پزشک و پرستار، عوارض و تاخیر بهبودی در فرد، اقامت طولانی تر بیمار در بیمارستان و افزایش هزینه های درمانی گردد (16). برای مثال تغییرات شاخص های فیزیولوژیک چون تاکیکاردی، تنفس سطحی سریع و افزایش فشار خون از جمله اثرات معمول درد می باشند (1). از طرف دیگر سفتی عضلات قفسه سینه، شکم و دیافراگم و در نهایت خودداری بیمار از تنفس عمیق با هدف جلوگیری از درد می توانند باعث بروز مشکلات تنفسی و کاهش اکسیژن رسانی به میوکارد شوند (5).
متاسفانه به رغم پیشرفت های علمی در خصوص پاتوفیزیولوژی و درمان درد، هنوز بیشتر بیماران از دردهای آزار دهنده ای شکایت دارند (24). به گونه اي كه در آمريكا بيماران تحت جراحي، تسكين ناكافي درد خود را گزارش مي كنند و استناداتي در زمينه عدم اداره كافي درد بيماران توسط مراقبين بهداشتي موجود مي باشد. در زمينه جراحي پيوند عروق كرونر نيز تحقیقات نشان می دهند كه علی رغم وجود درد متوسط تا شدید بعد از عمل و امكان ایجاد بیشترین تسکین در این بیماران با تجویز داروهای ضد درد، بعضی از پزشکان و پرستاران تمایل به مصرف مسکن های خاص ندارند (3). محققین علل گوناگونی را در مهار ناکافی درد پس از عمل سهیم می دانند که شامل ارزیابی ناکافی درد بیماران، تفاوت های فردی در میزان حس و بروز علائم درد، ار تباط ناکافی کارکنان درمانی با بیمار، نگرش های منفی در ارتباط با استفاده از داروهای مخدر و برداشت های نادرست از مفهوم درد می باشد (25).
مشکل عمده موجود در دستیابی به هدف تسکین درد بیماران، شاید ذهنی بودن درد باشد. زيرا درد تجربه اي است كه به تعبير خود فرد وابسته بوده و هر فرد به روشي متفاوت آن را بروز مي دهد که این ویژگی ها بررسي كاملاً دقیق درد را مشكل می سازند (26). در حقیقت نحوه و میزان واکنش افراد به حس و تجربه آن تحت تأثیر عواملی چون سن، جنس، ترتیب تولد، فرهنگ، نژاد، تجارب گذشته، سبک سازگاری، حمایت اجتماعی و اعتقادات مذهبی آنان قرار دارد (11). بنابراين پرستاران بیش از سایر اعضای تیم مراقبت نیاز به درک درد و مهارت در بررسی كا مل آن، درک انتظارات بیمار، سوء برداشت های او و در نهایت تسكين درد دارند (3).
از طرف دیگر عواملي چون آموزش ناكافي پرسنل و بيمار، فقدان ارتباط بين بيماران و پرسنل، تفاوت هاي نگرشي، فقدان چهارچوب هاي سيستماتيك بررسي درد و همچنين تفاوت میان درك آنان از درد و شدت آن نیز می توانند از موارد تاثیر گذار در اداره غیر موثر درد باشند (26). بنابراین توجه به اين عوامل و كنترل آنها شايد بتواند به اداره موثرتر درد منتهي گردد (21). در این میان تفاوت میان درک پرستاران و بیماران از موارد قابل تامل است. زیرا واضح است که پرستاران تدابیر تسکین دهنده درد بیماران را با توجه به درک خود از درد بیمار برنامه ریزی و اجرا می کنند. تصور می شود که عدم درک صحیح درد و مسکن ها، جمع آوري غیر موثر اطلاعات در مرحله بررسی درد، انکار درد، ترس از اعتیاد، علاقه مندی پرستاران به عقاید و تعصبات شخصی می تواند موجب اختلاف موجود در کنترل درد گردد (26). چنانچه ایدوال و همکاران در مطالعه خود با هدف مقايسه ارزیابی پرستار و بیمار از کیفیت مراقبت در اداره درد بعد از عمل، نشان دادند که تفاوت معناداری در درک پرستار و بیمار از اداره درد وجود دارد (19).
لذا با توجه به اهمیت درد در بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق كرونر و هماهنگی بین درک پرستار و بیمار از اداره درد و همچنین لزوم عملکرد مبتنی بر شواهد در اداره مطلوب درد بعد جراحی (27) و عدم دسترسی به یافته های تایید شده در زمینه ی اختلاف موجود بین درک پرستار و بیمار از اداره درد، پژوهشگر بر آن شد که به مقایسه درک پرستار و بیمار از كيفيت اداره درد، در دو بعد ارائه مراقبت و رضایت بیمار بپردازد. زیرا اندازه گيري كيفيت مراقبت در جهت به دست آوردن اطلاعات جزئي بيشتر درباره چگونگی مراقبت از بيمار، شناسایی موارد ضعف و قوت و یافتن حیطه های احتمالی نیازمند ارتقاء، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد (22).
اهداف پژوهش :
هدف کلی: هدف کلی این پژوهش مقایسه درک پرستار و بیمار از كيفيت اداره درد در بیماران تحت عمل جراحی پيوند عروق کرونر بستري در بخش جراحي قلب بیمارستان دکتر حشمت رشت در سال 1389 می باشد.
اهداف ویژه :
- تعیین میانگین نمره درک پرستار از ارائه مراقبت مرتبط با درد در بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر بر حسب متغيرهاي زمینه ای
- تعیین میانگین نمره درک پرستار از رضايت از تسکین درد در بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر بر حسب متغيرهاي زمینه ای
- تعیین میانگین نمره درک بيماران از ارائه مراقبت مرتبط با درد بعد از عمل جراحی پیوند عروق کرونر بر حسب متغيرهاي زمینه ای
- تعیین میانگین نمره درک بيماران از رضايت از تسکین درد بعد از عمل جراحی پیوند عروق کرونر بر حسب متغيرهاي زمینه ای
- مقایسه میانگین نمره درک پرستار و بيمار از ارائه مراقبت مرتبط با درد در بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر
- مقایسه میانگین نمره درک پرستار و بيمار از رضايت از تسكين درد در بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر