پروپوزال زیبایی شناسی شهری در قالب پایداری محیطی با تاکید بر جنبه های برنامه ریزی شهری

انگلیسی:Urban aesthetics in terms of environmental sustainability with an emphasis on aspects of urban planning

بيان مسئله :

اولين گام در هر طرح پژوهشی انتخاب و شناخت دقيق مسأله است. زیبایی از آغاز زندگی انسان­ها همواره مورد توجه و عنایت بشر بوده و دانسمندان و فیلسوفان بزرگی چه قبل و چه بعد ازمیلاد همواره به توضیح و تعریف این موضوع پرداخته­اند. از دو دیدگاه زیبایی هم تفکر خودگرایی داشته که با منطق و علم قابل بررسی بوده و هم تفکر تجربه­گرایی دارد که نوعی احساس محسوب می­شود. اما بطور کلی زیبایی هم حاصل علم و منطق و هم حاصل احساس و ادراک می­باشد.  شهرهای برخوردار از منظر شهری مطلوب قادرند با وسعت بخشیدن به تجربه زیباشناختی شهروندان موجبات ارتقای تصویر ذهنی جامعه از خویش و غرور مدنی آنان را فراهم ساخته و با اعتلا بخشیدن به وجهه و تصویر ذهنی از شهر در سطح ملی و بین­المللی، توان رقابت شهر را برای جذب هرچه بیشتر سرمایه و اقشار خلاق تقویت نماید.  منظر شهری اهمیتش از این­روست که اگر آن­را به عنوان نوعی هنر تلقی کنیم، با گسترده­ترین طیف مردم ارتباط دارد. از آنجایی که زیباسازی و زیباشناسی بحثی سلیقه­ای و نسبی بوده برای جلوگیری از هرگونه درگیری­های بصری شهروندان و سایرین در شهر باید مدلی برای این موضوع در حوزه­های مختلف زیباسازی مانند مبلمان، نور، رنگ و ... تعیین شود. زيبايي‌شناسي منظر شهري امروزه يكي از مهم‌ترين راهكارهاي ارتقاي كيفيت زندگي شهري است. بسياري از كشورهاي توسعه‌يافته كه پيشگام عرصه زيباسازي سيما و منظر شهري هستند، توانسته‌اند ضمن ارتقاي كيفي محيط، شهري پويا و متناسب با توسعه پايدار و انساني ايجاد كنند نياز به ترغيب شهروندان براي حضور در فضاي شهر شاكله اصلي برنامه‌ريزي در زمينه طراحي فضاهاي باز شهري و آرايش و پيرايش سيماي بصري شهر است و بر همين اساس طراحي شهرهاي امروز برمبناي حضور هرچه بيشتر شهروند در فضاي شهر است. بنابراين همين حضور است كه باعث برقراري تعاملات اجتماعي سازنده و در نتيجه شكوفايي خلاقيت شهروندان در فضاي شهر است.

سوابق مربوط

-         گلکار،دکتر کوروش(1382)، سیر تکامل نقش و مفهوم منظر شهری.

در بررسی موضوع زیبایی شناسی شهری، بدین گونه عمل می­شود که شهر بصورت موجود زنده­ای در نظر گرفته می­شود که دارای جسم و جان است و ما با تمام بررسی­ جنبه­های جسم و جان هر شهری در پی مشخص کردن روحیه شهری آن هستیم. مفهوم «منظر شهری» به عنوان مفهومی پویا (و نه ایستا) که قادر است در انطباق با تحولات پارادایماتیک طراحی شهری، نقش و وظایف نوینی برخود پذیرفته و انتظارات و نیازمندی های جدیدی را پاسخگو باشد، معرفی می شود. در این رابطه، برای تبیین سیر تحول نقش و مفهوم منظر شهری از نظریۀ «بلوغ طراحی شهری -گلکار۱۳۸۲» سود برده شده است. در این مطالعه نشان داده خواهد شد که میان سیر تحول نقش و مفهوم منظر شهری و روند تکاملی مفهوم کیفیت طراحی شهری رابطه-ای متناظر وجود دارد و منظر شهری را می توان بر حسب نقش، مفهوم و سطح تکامل در یک طبقه بندی ۴ دسته ای تحت عناوین منظر شهری آرایشی یا تزیینی، منظر شهری عملکردگرا یا برنامه محور، منظر شهری ادراکی یا زمینه گرا و منظر شهری پایدار یا هوشمند گونه شناسی کرد. منظر شهری از طریق نظام نشانه ها می تواند مشخص کند که ارزش های زیست محیطی چقدر در جامعه مورد احترام است و چقدر برای مظاهر طبیعت تقدس قائل هستند.

• کریمی مشاور،دکتر مهرداد(1392)، رویکردها و روش­ها در برنامه­ریزی شهری.

هدف اصلی از این مقاله معرفی رویکردهای مختلف در زیبایی­شناسی شهری و شیوه­های متفاوت انجام آن می­باشد. در این تحقیق، زیبایی­شناسی شهری بر اساس چهار رویکرد عمده کالبدی، روان­شناسانه، کارشناسانه و مرد­م­محور مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد کالبدی و کارشناسانه که به لحاظ ماهیتی تا حد زیادی شبیه هم هستند، در میان شیوه­های مدیریتی رایج بوده و می­توان آنها را برای تبدیل ویژگی­های فیزیکی مناظر شهری به پارامترهای طراحی بکار برد. رویکرد روان­شناسانه و مردم­محور را که نیز به­لحاظ همانند هم هستند و در پروژه­های تحقیقاتی پایه رواج دارند را می­توان در درک دیدگاه­های مردم نسبت به مسایل زیباشناختی بکار برد و ار نتایج آنها درتصمیم­گیری­ها، برنامه­ریزی­ها و طراحی شهری کمک جست.

فرضيه‌­ها

در این پژوهش فرضیه­ای در نظر گرفته نشده و بدنبال پاسخ­گویی به سوالات می­باشد.

اهداف تحقيق

1- دستیابی به توسعه پایدار محیطی از طریق جنبه­های برنامه­ریزی

2.  ساماندهي و کاهش اثرات مخرب زیست­محیطی سیمای شهری از طریق شناخت جنبه­های زیبایی شناسی و ارتقای هویت شهری.

روش کار:

در اين تحقيق ابتدا اطلاعات توصيفی ازشهر، همچون موقعيت جغرافيايی ، تاريخچه ، جمعيت ، منابع در دسترس فراهم می گردد و مورد تجزيه و تحليل قرار مي­گيرد .

((و با استفاده از تکنیک SWOT به تجزیه و تحلیل شاخص­ها پرداخته و در نهایت با کنترل متغیرهای تاثیرگذار، به ارائه راهکارهایی برای ارتباط دو جانبه زیبایی شناسی شهری و پایدار محیطی  پرداخته می­شود.))

ب-  روش گردآوري اطلاعات (ميداني، کتابخانه­اي و غيره):

پ- ابزار گردآوري اطلاعات (پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، آزمون، فيش، جدول، نمونه­برداري، تجهيزات آزمايشگاهي و   بانک­هاي اطلاعاتي و شبکه­هاي کامپيوتري و ماهواره­اي و غيره)

13- فهرست منابع و ماخذ (فارسي و غيرفارسي) مورد استفاده در پايان­نامه به شرح زير: