پروپوزال زیبایی شناسی شهری در قالب پایداری محیطی با تاکید بر جنبه های برنامه ریزی شهری
انگلیسی:Urban aesthetics in terms of environmental sustainability with an emphasis on aspects of urban planning
بيان مسئله :
اولين گام در هر طرح پژوهشی انتخاب و شناخت دقيق مسأله است. زیبایی از آغاز زندگی انسانها همواره مورد توجه و عنایت بشر بوده و دانسمندان و فیلسوفان بزرگی چه قبل و چه بعد ازمیلاد همواره به توضیح و تعریف این موضوع پرداختهاند. از دو دیدگاه زیبایی هم تفکر خودگرایی داشته که با منطق و علم قابل بررسی بوده و هم تفکر تجربهگرایی دارد که نوعی احساس محسوب میشود. اما بطور کلی زیبایی هم حاصل علم و منطق و هم حاصل احساس و ادراک میباشد. شهرهای برخوردار از منظر شهری مطلوب قادرند با وسعت بخشیدن به تجربه زیباشناختی شهروندان موجبات ارتقای تصویر ذهنی جامعه از خویش و غرور مدنی آنان را فراهم ساخته و با اعتلا بخشیدن به وجهه و تصویر ذهنی از شهر در سطح ملی و بینالمللی، توان رقابت شهر را برای جذب هرچه بیشتر سرمایه و اقشار خلاق تقویت نماید. منظر شهری اهمیتش از اینروست که اگر آنرا به عنوان نوعی هنر تلقی کنیم، با گستردهترین طیف مردم ارتباط دارد. از آنجایی که زیباسازی و زیباشناسی بحثی سلیقهای و نسبی بوده برای جلوگیری از هرگونه درگیریهای بصری شهروندان و سایرین در شهر باید مدلی برای این موضوع در حوزههای مختلف زیباسازی مانند مبلمان، نور، رنگ و ... تعیین شود. زيبايي‌شناسي منظر شهري امروزه يكي از مهم‌ترين راهكارهاي ارتقاي كيفيت زندگي شهري است. بسياري از كشورهاي توسعه‌يافته كه پيشگام عرصه زيباسازي سيما و منظر شهري هستند، توانسته‌اند ضمن ارتقاي كيفي محيط، شهري پويا و متناسب با توسعه پايدار و انساني ايجاد كنند نياز به ترغيب شهروندان براي حضور در فضاي شهر شاكله اصلي برنامه‌ريزي در زمينه طراحي فضاهاي باز شهري و آرايش و پيرايش سيماي بصري شهر است و بر همين اساس طراحي شهرهاي امروز برمبناي حضور هرچه بيشتر شهروند در فضاي شهر است. بنابراين همين حضور است كه باعث برقراري تعاملات اجتماعي سازنده و در نتيجه شكوفايي خلاقيت شهروندان در فضاي شهر است.
سوابق مربوط
- گلکار،دکتر کوروش(1382)، سیر تکامل نقش و مفهوم منظر شهری.
در بررسی موضوع زیبایی شناسی شهری، بدین گونه عمل میشود که شهر بصورت موجود زندهای در نظر گرفته میشود که دارای جسم و جان است و ما با تمام بررسی جنبههای جسم و جان هر شهری در پی مشخص کردن روحیه شهری آن هستیم. مفهوم «منظر شهری» به عنوان مفهومی پویا (و نه ایستا) که قادر است در انطباق با تحولات پارادایماتیک طراحی شهری، نقش و وظایف نوینی برخود پذیرفته و انتظارات و نیازمندی های جدیدی را پاسخگو باشد، معرفی می شود. در این رابطه، برای تبیین سیر تحول نقش و مفهوم منظر شهری از نظریۀ «بلوغ طراحی شهری -گلکار۱۳۸۲» سود برده شده است. در این مطالعه نشان داده خواهد شد که میان سیر تحول نقش و مفهوم منظر شهری و روند تکاملی مفهوم کیفیت طراحی شهری رابطه-ای متناظر وجود دارد و منظر شهری را می توان بر حسب نقش، مفهوم و سطح تکامل در یک طبقه بندی ۴ دسته ای تحت عناوین منظر شهری آرایشی یا تزیینی، منظر شهری عملکردگرا یا برنامه محور، منظر شهری ادراکی یا زمینه گرا و منظر شهری پایدار یا هوشمند گونه شناسی کرد. منظر شهری از طریق نظام نشانه ها می تواند مشخص کند که ارزش های زیست محیطی چقدر در جامعه مورد احترام است و چقدر برای مظاهر طبیعت تقدس قائل هستند.
- کریمی مشاور،دکتر مهرداد(1392)، رویکردها و روشها در برنامهریزی شهری.
هدف اصلی از این مقاله معرفی رویکردهای مختلف در زیباییشناسی شهری و شیوههای متفاوت انجام آن میباشد. در این تحقیق، زیباییشناسی شهری بر اساس چهار رویکرد عمده کالبدی، روانشناسانه، کارشناسانه و مردممحور مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد کالبدی و کارشناسانه که به لحاظ ماهیتی تا حد زیادی شبیه هم هستند، در میان شیوههای مدیریتی رایج بوده و میتوان آنها را برای تبدیل ویژگیهای فیزیکی مناظر شهری به پارامترهای طراحی بکار برد. رویکرد روانشناسانه و مردممحور را که نیز بهلحاظ همانند هم هستند و در پروژههای تحقیقاتی پایه رواج دارند را میتوان در درک دیدگاههای مردم نسبت به مسایل زیباشناختی بکار برد و ار نتایج آنها درتصمیمگیریها، برنامهریزیها و طراحی شهری کمک جست.
فرضيه‌ها
در این پژوهش فرضیهای در نظر گرفته نشده و بدنبال پاسخگویی به سوالات میباشد.
اهداف تحقيق
1- دستیابی به توسعه پایدار محیطی از طریق جنبههای برنامهریزی
2. ساماندهي و کاهش اثرات مخرب زیستمحیطی سیمای شهری از طریق شناخت جنبههای زیبایی شناسی و ارتقای هویت شهری.
روش کار:
در اين تحقيق ابتدا اطلاعات توصيفی ازشهر، همچون موقعيت جغرافيايی ، تاريخچه ، جمعيت ، منابع در دسترس فراهم می گردد و مورد تجزيه و تحليل قرار ميگيرد .
((و با استفاده از تکنیک SWOT به تجزیه و تحلیل شاخصها پرداخته و در نهایت با کنترل متغیرهای تاثیرگذار، به ارائه راهکارهایی برای ارتباط دو جانبه زیبایی شناسی شهری و پایدار محیطی پرداخته میشود.))
ب- روش گردآوري اطلاعات (ميداني، کتابخانهاي و غيره):
پ- ابزار گردآوري اطلاعات (پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، آزمون، فيش، جدول، نمونهبرداري، تجهيزات آزمايشگاهي و بانکهاي اطلاعاتي و شبکههاي کامپيوتري و ماهوارهاي و غيره)
13- فهرست منابع و ماخذ (فارسي و غيرفارسي) مورد استفاده در پاياننامه به شرح زير: