محدوده شهر

1. محدوده قانونی شهر
2. محدوده خدماتی شهر

حوزه نفوذ

حوزه کشش

پسکرانه

حریم شهر

گونه های متفاوت حریم

مسایل قانونی حریم

قلمرو

عرصه های شهری

منابع

محدوده شهر

محدوده شهر عبارت است از حد کالبدی موجود شهر و توسعه آتی در دوره طرح جامع و تا تهیه مذکور در طرح هادی شهر که ضوابط و مقررات شهرسازی در ان لازم الاجرا می باشند.

1. محدوده قانونی شهر

بر اساس ضوابط ایران،محدوده ای که طبق قانون شهرداری یا قوانین مربوط به شهر داریها تعیین شده و مناطق واقع در ان،بر اساس قانون،جزء مناطق شهری محسوب میشود،محدوده ی قانونی شهر نام دارد.(شیعه ص 10)

1. محدوده خدماتی شهر

طبق ضوابط ایران،محدوده ای که در داخل ان شهرداری در مورد ارائه خدمات شهری و همچنین صدور پروانه ساختمانی برای یک دوره ی معین اقدام میکند،محدوده ی خدماتی شهرداری نامیده میشود.(شیعه ص 10)

حوزه نفوذ

حوزه نفوذ یک شهر دارای یک حد کاملا مشخص و قطعی نیست،بلکه به صورت طیفی از شدت روابط بین شهر و نقاط اطراف ان مطرح می گردد.هر چه از شهر مرکزی دورتر شویم شدت این روابط کمتر میشود.

طبیعی است که این میدان نفوذ با افزایش تعیین حوزه ی نفوذ یک شهر می توان از عوامل زیر کمک گرفت:

• عرضه کالاهی شهری و تدارک مصنوعات ساخته شده در شهر
• ارائه خدمات درمانی و بهداشتی مستقر در شهر
• ارائه سرویس های خدماتی و تعمیراتی موجود در شهر
• شبکه ارتباطی و امکانات حمل ونقل مسافری و کالایی.

حوزه کشش

در واقع حوزه کشش شعاع و حوزه برد کالاها و خدمات است که با شدت وضعف نقش شهر و تقاضا ؛چه برای مصرف در حوزه شهر ها یا مناطق دیگر تعیین میگردد.بازارهای هفتگی،بازار دام،عمده فروشی محصولات تولیدات صنایع دستی و تبدیلی در تعیین شعاع حوزه کشش نقش موثری دارند. .(زیاری ص 48)

پسکرانه

برخی از جغرافی دانان معتقدند این اصطلاح را باید برای شهر های بندری به کار برد.اصطلاح پسکرانه یک اصطلاح جغرافیاییست و با مرزبندی های اقتصادی_اجتماعی مشخص نمیشود.مراد از پسکرانه نواحی اطراف شهر اعم از حوزه نفوذ یا کشش انهاست.مانند پسکرانه روستایی یک شهر یا پسکرانه ارتباطی ان.(همان)

حریم شهر

طبق ضوابط ایران ، آن قسمت از مناطق خارج از محدوده قانونی شهر که در ان نظارت بر  فعالیت های از قبیل تفکیک اراضی،احداث و تعریض معابر و ایجاد ساختمان زیر نظر شهرداری بوده و بر اساس  قوانین مربوط به شهرداریها انجام می شود،حریم ان شهر به حساب می آید.(شیعه ص 10)

گونه های متفاوت حریم

1) حریم هایی هستند که از فاصله دور از شهر نیز دیده میشوند و نمایانگر سطوحی هستند که در واقعیت روزمره سد ورود به شهر دانسته میشوند.مانند حصار یا برج و باروی شهر که سخن از حریمی دارد کهکار

مکانیکی انجام میدهد.

مسایل قانونی حریم

یکی دیگر از مطالب مربوط به محدوده های شهری خصوصا حریم شهر ،تداخل حریم شهرها با یکدیکر است.

قلمرو

قلمرو به معنای معلوم و مشخص بودن حدود مرز فضایی که انسان در آن زندگی می‌کند که البته خصلت فطری او است.

عرصه های شهری

در هر سطحی از تخصص،شماره گوناگونی از جوامع-علائق هستند که دامنه فعالیت اعضای آن تقریبا به یک اندازه وسعت فضایی دارند.اینها از بازارهای یا خدماتی مشترک نفع میبرند؛

منابع

زیاری،کرامت الله (1388)، اصول و روش های برنامه ریزی منطقه ای، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه تهران

شیعه، اسماعیل(1387)، کارگاه برنامه ریزی شهری، چاپ سیزدهم، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران

عظیمی،ناصر(1382)، روش شناسی شبکه سکونت گاه ها در طرح های کالبدی و منطقه ای، مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی و معماری ایران