چكيده
عصر حاضر، عصر تغییر و تحولات شدید و شتابنده مي باشد، لذا سازمان های مختلف از جمله نیروی انتظامی ناگزیرند برای دوام و بقاء، خود را با این تغییر و تحولات هماهنگ نمایند. در این رهگذر تغییر در شیوه مدیریت و رهبری سازمان ها امری اجتناب ناپذیر است. از این رو تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین ابعاد رهبري تحول آفرين براساس مدل باس و اولیو(1985) با تعهد سازمانی کارکنان براساس مدل مایر و آلن(1997) جهت تعيين شيوه مديريت و رهبري متناسب با شرايط متحول امروزي در نيروي انتظامي می پردازد. اين تحقيق بر اساس هدف و نتیجه از نوع كاربردي و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی – همبستگی است. جامعه آماري شامل كليه كاركنان نیروی انتظامی استان گیلان مي باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران با فرض جامعه محدود استفاده شده است و حجم نمونه 188 نفر تعيين و نمونه گیری به روش خوشه ای دو مرحله ای انجام پذیرفت و پرسشنامه ها پس از تایید پايايي و روايي ، میان نمونه توزیع ؛ پس از تکمیل جمع آوری جهت توصیف و آزمون فرضیه ها با کمک روش های آماری از طریق نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که بر این اساس شدت همبستگی پیرسون بین دو متغیر سبک رهبری تحول آفرین با تعهد سازمانی کارکنان 8/63 + درصد بدست آمد که این بیان گر رابطه مستقیم بین دو متغیر می باشد و تحلیل واریانس مدل رگرسیون بین ابعاد سبک رهبری تحول آفرین با تعهد سازمانی نشان داد رابطه خطی بین ابعاد سبک رهبری تحول آفرین با تعهد سازمانی وجود دارد و تاثیر سه بعد از ابعاد رهبری تحول آفرین معنی دار بوده که با توجه به مقدار بتا و جهت آن مشاهده می شود که بیشترین تاثیر مربوط به بعد انگیزه الهام بخش می باشد و پس از آن رفتار آرمانی و سپس ترغیب ذهنی قرار دارند،تاثیر هر سه بعد مثبت می باشد یعنی با افزایش آنها تعهد سازمانی نیز افزایش می یابد.
کلید واژه ها: رهبري تحول آفرين(Transformational) ، انگيزه الهام بخش(Inspivational Motivation)، رفتار آرماني(Idealized behavier)، ترغيب ذهني (Intellectual stimulation) ، تعهد سازماني( Organizational commitment).
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات طرح تحقیق
- مقدمه ..............................................................................................................................................2
- بیان مسئله .....................................................................................................................................3
- ضرورت و اهمیت تحقیق .............................................................................................................5
- اهداف تحقیق .................................................................................................................................6
- سوالات تحقیق ..................................................................................................................................7
- فرضیه های تحقیق .........................................................................................................................7
- مدل مفهومی تحقيق ......................................................................................................................8
- تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق ............................................................................................9
- تعریف مفاهیم عملیاتی تحقیق ...................................................................................................11
فصل دوم ادبيات تحقيق
فصل دوم: مرور ادبيات و پيشينه تحقيق
2-1) مقدمه.................................................................................................................................................. 16
بخش اول: ادبیات پژوهش
2-2) تاریخچه رهبری..................................................................................................................................17
2-3) تعاریف و مفاهیم رهبری...................................................................................................................18
2-4) تفاوت رهبری و مدیریت...................................................................................................................20
2-5) چالشهای رهبری سازمانی................................................................................................................23
2-6) سیر تکاملی نظریه‌پردازی درباره رهبری ...................................................................................24
2-6-1) رویکرد سنتی (صفات مشخصه رهبری)..................................................................................24
2-6-2) رویکرد رفتار رهبری......................................................................................................................26
2-6-3) رویکرد موقعیتی و اقتضایی..........................................................................................................29
2-6-4) جست‌وجوی جانشین برای رهبری.............................................................................................32
2-6-5)نظریه برداشت یادگیری اجتماعی................................................................................................33
2-6-6)رویکرد ویژگیهای فردی ...............................................................................................................33
2-6-7) نظریه رهبری اصیل........................................................................................................................36
2-7) رهبری در اسلام..................................................................................................................................... 38
2-8)رابطه قدرت و رهبری............................................................................................................................. 40
عنوان صفحه
2-9)رهبری تحول آفرین ................................................................................................................................. 41
2-10)چالش های پیش روی سازمانها و رهبری تحول آفرین.................................................................. 45
2-11)مزایای رهبری تحول آفرین در سازمان ........................................................................................... 47
2-12)مؤلفه هاي رهبري تحول آفرین..............................................................................................................48
2-13)مفهوم تعهد سازمانی ................................................................................................................................50
2-14)ديدگاه‌هاي نظري تعهد سازماني.......................................................................................................... 55
2-15)مدل های تعهد سازمانی......................................................................................................................... 59
2-15-1) مدل" مي ير و آلن".................................................................................................................. 60
2-15-2) مدل "ماير و شورمن"...................................................................................................................61
2-15-3)مدل "جاروس "و همکاران...........................................................................................................61
2-16)انواع تعهد......................................................................................................................................................63
2-17) عوامل موثر بر تعهد سازمانی................................................................................................................ 64
2-18)دیدگاه های ناظر بر تعارض تعهد حرفه ای و سازمانی..................................................................... 66
بخش دوم
2-19)پيشينه تحقيق........................................................................................................................................... 68
2-19-1)بررسی آثار رهبری تحول آفرین بر تعهد به تغییرات در میان معلمان هنگ کنگ ..........68
2-19-2)بررسی رابطه بین سبک های رهبری تحول آفرین و تبادلی باتعهد سازمانی کارکنان......69
2-19-3) بررسی رابطه رهبري تحول آفرین و تعامل گرا با تعهد سازمانی معلمان ..........................69
2-19-4)رابطه بین سبک رهبري تحول آفرين مدیران و ابعاد تعهد سازمانی کارکنان ادارات
ورزش و جوانان خراسان شمالی ........................................................................................................................70
2-19-5)مطالعه سانتوز.................................................................................................................................. 70
2-19-6)مطالعه هاسکت و همکاران........................................................................................................... 72
2-19-7)مطالعه«تسای»و «وانگ»............................................................................................................. 72
2-20)چارچوب نظری پژوهش...................................................................................................................... 74
فصل سوم
روش شناسي تحقيق
3-1)مقدمه .............................................................................................................................................................. 82
3-2) روش تجزيه و تحليل داده هاي آماري ................................................................................................ 83
3-3)روش جمع آوری اطلاعات........................................................................................................................ 85
3-4)ابزار اندازه گیری داده ها............................................................................................................................. 86
عنوان صفحه
3-4-1) پرسشنامه جهت اندازه گیری رهبری تحول آفرین ................................................................86
3-4-2) پرسشنامه جهت تعهد سازمانی .................................................................................................86
3-5) تعیین روایی (اعتبار) پرسشنامه .............................................................................................................86
3-6)پایایی (اعتماد پذیری ) پرسشنامه ........................................................................................................87
3-7)روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات...........................................................................................88
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده های تحقیق
4-1) مقدمه............................................................................................................................................................ 91
4-2) توصیف متغیر های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان........................................................................ 92
4-3) توصیف متغیر های تحقیق....................................................................................................................... 95
4-4) آزمون فرضيات تحقيق .......................................................................................................................... 102
4-5)یافته جانبی تحقیق................................................................................................................................... 108
فصل پنجم
نتيجه گيري و پیشنهادات
5-1) مقدمه.......................................................................................................................................................... 112
5-2) نتايج آمارهاي توصيفي............................................................................................................................ 112
5-3) نتايج آمار استنباطي ............................................................................................................................ 114
5-4) محدوديتهاي تحقيق................................................................................................................................ 119
5-5) پيشنهادات تحقيق.................................................................................................................................... 120
5-6) پیشنهادات تجربی محقق ..................................................................................................................... 122
6-6) پيشنهاداتي براي محققين آينده........................................................................................................... 123
فهرست منابع فارسي.............................................................................................................................. 124
فهرست منابع انگليسي ....................................................................................................................... 125
ضميمه ها
ضميمه الف : مستندات تجزيه و تحليل آماري............................................................................................ 130
ضميمه ب : پرسشنامه .................................................................................................................................... 142
چكيده انگليسي ...................................................................................................................................... 146
فهرست جداول
عنوان صفحه
فصل دوم
جدول(2-1): تفاوت بین رهبری و مدیریت .............................................................................................. 22
جدول(2 -2 ): مدل تحلیلی پژوهش ................................................................................................................ 80
فصل چهارم
جدول(4-1): توصیف جنسیت پاسخ دهندگان.............................................................................................. 92
جدول(4-2) توصیف تحصيلات پاسخ دهندگان............................................................................................. 93
جدول(4-3) توصیف سابقه کار پاسخ دهندگان............................................................................................. 94
جدول(4-4) توصیف متغیر ويژگي هاي آرماني.............................................................................................. 95
جدول(4-5) توصیف متغیر رفتار هاي آرماني................................................................................................. 96
جدول(4-6) توصیف متغیر انگيزش الهام بخش............................................................................................. 97
جدول(4-7) توصیف متغیر ترغيب ذهني........................................................................................................ 98
جدول(4-8) توصیف متغیر ملاحظات فردي................................................................................................... 99
جدول(4-9) توصیف متغیر سبک رهبري تحول آفرين............................................................................. 100
جدول(4-10) توصیف متغیر تعهد سازماني................................................................................................. 101
جدول(4-11) ضریب همبستگی بين سبک رهبری تحول آفرین با تعهد سازمانی کارکنان .......... 103
جدول(4-12) ضریب همبستگی بين ویژگیهای آرمانی با تعهد سازمانی کارکنان ........................... 104
جدول(4-13) ضریب همبستگی بين رفتارهای آرمانی با تعهد سازمانی کارکنان .......................... 105 جدول(4-14) ضریب همبستگی بين ترغیب ذهنی با تعهد سازمانی کارکنان ................................ 105
جدول(4-15) ضریب همبستگی بين انگیزش الهام بخش با تعهد سازمانی کارکنان ..................... 106
جدول(4-16) ضریب همبستگی بين ملاحظات فردی با تعهد سازمانی کارکنان .......................... 107
جدول (4-17)خلاصه وضعیت مدل رگرسیون بین ابعاد سبک رهبری تحول آفرین بر تعهد سازمانی................................................................................................................................................................. 108
جدول(4-18)تحلیل واریانس مدل رگرسیون بین ابعاد سبک رهبری تحول آفرین بر تعهد سازمانی................................................................................................................................................................. 109
جدول(4-19)ضرایب مدل های رگرسیون بین ابعاد سبک رهبری تحول آفرین بر تعهد سازمانی...110
فهرست اشكال
عنوان صفحه
فصل اول
شكل(1-1) : مدل مفهومي تحقيق ................................................................................................................ 8
فصل دوم
شکل (2-1): رابطه قدرت و نفوذ رهبری ..................................................................................................... 41
شكل(2-2) : ابعاد رهبری تحول آفرین و تعهد سازمانی و رابطه بین آنها ........................................... 79
فهرست نمودار ها
عنوان صفحه
فصل چهارم
نمودار(4-1): نمودار دایره ای جنسیت پاسخ دهندگان ...............................................................................92
نمودار(4-2): نمودار میله ای تحصيلات پاسخ دهندگان .............................................................................93
نمودار(4-3): نمودار میله ای سابقه کار پاسخ دهندگان ..............................................................................95
نمودار(4-4): هیستوگرام متغیر ويژگي هاي آرماني ..................................................................................96
نمودار(4-5): هیستوگرام متغیر رفتار هاي آرماني .....................................................................................97
نمودار(4-6): هیستوگرام متغیر انگيزش الهام بخش ...................................................................................98
نمودار(4-7): هیستوگرام متغیر ترغيب ذهني .............................................................................................99
نمودار(4-8): هیستوگرام متغیر ملاحظات فردي ......................................................................................100
نمودار(4-9): هیستوگرام متغیر سبک رهبري تحول آفرين ...................................................................101
نمودار(4-10): هیستوگرام متغیر تعهد سازماني ...........................................................................................99
فصل اول
کلیات طرح تحقیق
- 1)مقدمه
یکی از مباحثی که در حوزه تعهد سازمانی کارکنان مطرح است ، مبحث رهبری می باشد. رهبری یعنی اعمال نفوذ بر مردم به نحوی که مشتاقانه برای هدف های گروه فعالیت نمایند. قرن جدید امواج تازه ای از تغییر را با خود به همراه آورده است. محیط پیرامون سازمانها پویاتر از قبل شده و باعث گردیده تا سازمانها در پی یافتن پاسخهایی برای این پویایی ها باشند. برای موفقیت و حتی بقا در چنین محیطی ضروری است سازمانها به سمت انعطاف پذیری، پویایی و تحول حرکت نموده و از سکون بپرهیزند (جمشیدیان و یزدان شناس، 1387).
جهت مقابله با این محیط نامطمئن و تغییرات مستمر، نیاز به افرادی در نقش رهبر به شدت احساس می شود. بدیهی است که رهبری سنتی در هزاره سوم ادامه حیات نخواهد یافت و جهان نیازمند رهبرانی تحول آفرین خواهد بود. رهبری تحول آفرین به عنوان یکی از پارادایم های رهبری در روان شناسی سازمانی است که مورد تحقیق گسترده ی رضایت زیردستان قرار گرفته است(انصاری و تیموری،1386).
اندیشه تعهد، موضوعی اصلی در نوشتههای مدیریت است. این اندیشه، یکی از ارزشهای اساسی است؛ که سازماندهی بر آن متّکی است و کارکنان بر اساس ملاک تعهد، ارزشیابی میشوند. اغلب مدیران اعتقاد دارند که این تعهد، برای اثربخشی سازمانی ضرورتی تام دارد. شلدون تعهد سازمانی را چنین تعریف می كند: نگرش یا جهت گیری كه هویت فرد را به سازمان، مرتبط یا وابسته می كند.كانتر نيز تعهد سازمانی را تمایل عاملان اجتماعی به اعطای نیرو و وفاداری خویش به سیستم های اجتماعی می داند ( به نقل از اسماعيلي، 1380).
در اين فصل به چارچوب هاي اصلي تحقيق اعم از بيان مساله، ضرورت و اهميت تحقیق، اهداف تحقیق، سوالات تحقیق، فرضیه های تحقیق و تعریف واژه ها و اصطلاحات پرداخته شده است.