چکیده:
این پژوهش به بررسی رابطه استفاده مفرط از تلفن همراه، احساس تنهایی و سازگاری اجتماعی با انگیزش تحصیلی در دانشجویان پرداخت. جامعة اين پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد … که در سال تحصیلی94-1393 بود. حجم نمونه 100 نفر بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. براي گردآوري داده ها از 4 پرسشنامه سازگاري اجتماعی سینها (AISS) ، پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر، مقیاس احساس تنهایی و مقیاس استفاده مفرط از تلفن همراه (COS) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد كه بین استفاده مفرط از تلفن همراه، احساس تنهایی و سازگاری اجتماعی با انگیزش تحصیلی رابطه وجود دارد و این رابطه در بین استفاده مفرط از تلفن همراه و احساس تنهایی با انگیزش تحصیلی به صورت معکوس می‌باشد و بین سازگاری اجتماعی با انگیزش تحصیلی به صورت مثبت بود. همچنین نتایج آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای استفاده مفرط از تلفن همراه، احساس تنهایی و سازگاری اجتماعی 54 درصد از واریانس متغیر انگیزش تحصیلی را تبیین می‌کنند. نتایج آزمونF نشان داد که متغیرهای استفاده مفرط از تلفن همراه، احساس تنهایی و سازگاری اجتماعی تبیین معناداری از انگیزش تحصیلی دارند. با توجه به یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که انگیزش تحصیلی به وسیله متغیرهای استفاده مفرط از تلفن همراه، احساس تنهایی و سازگاری اجتماعی قابل پیش بینی است.
كليد واژه ها: استفاده مفرط از تلفن همراه، احساس تنهایی، سازگاری اجتماعی، انگیزش تحصیلی و دانشجویان.
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده.....................................................................................................................................................................................
1
فصل یکم: مقدمه
مقدمه......................................................................................................................................................................................
3
بیان مسأله...............................................................................................................................................................................
5
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.............................................................................................................................................
8
اهداف پژوهش.......................................................................................................................................................................
11
هدف اصلی............................................................................................................................................................................
11
اهداف ویژه............................................................................................................................................................................
11
فرضیه‌های پژوهش................................................................................................................................................................
11
تعاریف متغیرها.......................................................................................................................................................................
12
فصل دوم: پیشینه پژوهش
پیش درآمد.............................................................................................................................................................................
15
1) پیشینه نظری......................................................................................................................................................................
15
بخش اول: گستره نظري مربوط به انگیزش تحصیلی.............................................................................................................
15
تعریف انگیرش تحصیلی.........................................................................................................................................................
16
نظریات مطرح در زمینه انگیزش ...........................................................................................................................................
17
نظریه آلپورت .......................................................................................................................................................................
18
نظریه تقویت و انگیزش.........................................................................................................................................................
18
نظریه مورای ..........................................................................................................................................................................
19
نظریه مک کله لند .................................................................................................................................................................
20
نظریه نیاز پیشرفت ................................................................................................................................................................
20
نظریه انتظار– ارزش ..............................................................................................................................................................
21
نظریه هدف گرایی .................................................................................................................................................................
22
نظریه خود ارزشی .................................................................................................................................................................
22
نظریه خود کارآمدی .............................................................................................................................................................
23
نظریه اسناد ............................................................................................................................................................................
23
نظریه انگیزش درونی و بیرونی .............................................................................................................................................
24
نظریه خود-تعيينی .................................................................................................................................................................
25
دیدگاه زمینه‌ای ......................................................................................................................................................................
28
نظريه اهداف پيشرفت ...........................................................................................................................................................
29
مولفه های مشترک نظریه های انگیزش ................................................................................................................................
30
عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی ...........................................................................................................................................
31
برخی از پیامدهای ناشی از عدم انگیزش تحصیلی ................................................................................................................
36
بخش دوم : گستره نظري مربوط به استفاده مفرط از تلفن همراه............................................................................................
37
تاریخچه تلفن همراه .............................................................................................................................................................
37
علل استفاده از تلفن همراه ....................................................................................................................................................
39
آسيب شناسي تلفن همراه .....................................................................................................................................................
43
استفاده افراطی از تلفن همراه ................................................................................................................................................
44
ویژگی‌های تلفن همراه و آسیب‌شناسی آن ها.........................................................................................................................
48
تلفن همراه و سلامت اجتماعي- رواني .................................................................................................................................
52
انواع خدمات تلفن همراه .......................................................................................................................................................
55
بخش سوم: گستره نظري مربوط به احساس تنهایی ...............................................................................................................
56
احساس تنهایی .......................................................................................................................................................................
56
تعریف احساس تنهایی ...........................................................................................................................................................
57
دو دیدگاه عمده در ارتباط با احساس تنهایی .........................................................................................................................
60
طبقه بندی ویس از احساس تنهایی .......................................................................................................................................
61
مولفه‌های اصلی در احساس تنهایی .......................................................................................................................................
63
ویژگی‌های افراد دارای احساس تنهایی ..................................................................................................................................
64
همراهی احساس تنهایی با سایر مشکلات روانی ...................................................................................................................
65
بخش چهارم: گستره نظري مربوط به سازگاری اجتماعی ......................................................................................................
66
سازگاری اجتماعی .................................................................................................................................................................
66
تعريف سازگاري اجتماعي ....................................................................................................................................................
66
نظريه‌هاي سازگاري اجتماعي ................................................................................................................................................
69
نظريه‌های روان پويشي ..........................................................................................................................................................
69
نظريه يادگيري.........................................................................................................................................................................
74
نظريه يادگيري شناختي- اجتماعي .........................................................................................................................................
75
نظريه اجتماعي- شناختي .......................................................................................................................................................
76
نظريه پديدار شناختي..............................................................................................................................................................
78
نظريه تحولي...........................................................................................................................................................................
81
نظریه بالبی..............................................................................................................................................................................
82
2) پيشينه مطالعاتي..................................................................................................................................................................
83
بخش چهارم: پيشينه پژوهش..................................................................................................................................................
83
الف) تحقیقات انجام شده داخل کشور...................................................................................................................................
89
جمع بندی و نتیجه گیری........................................................................................................................................................
91
فصل سوم: روش پژوهش
روش پژوهش..........................................................................................................................................................................
94
جامعه پژوهش ......................................................................................................................................................................
94
نمونه و روش نمونه گیری......................................................................................................................................................
94
روش جمع آوری اطلاعات....................................................................................................................................................
95
1)پرسشنامة سازگاري اجتماعی سینها....................................................................................................................................
95
2)پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر.......................................................................................................................................
97
3)مقیاس احساس تنهایی .......................................................................................................................................................
98
4)مقیاس استفاده مفرط از تلفن همراه....................................................................................................................................
99
روش تجزيه و تحليل داده‌ها ..................................................................................................................................................
100
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه.......................................................................................................................................................................................
102
الف. توصیف اطلاعات جمعیت شناختی................................................................................................................................
102
ب. تحلیل فرضیه های پژوهش..............................................................................................................................................
103
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری................................................................................................................................................................
116
فرضیه های پژوهش................................................................................................................................................................
116
بحث و تبیین..........................................................................................................................................................................
118
محدودیت‌ها............................................................................................................................................................................
125
پیشنهادات...............................................................................................................................................................................
126
الف. پیشنهادات پژوهشی........................................................................................................................................................
126
ب. پیشنهادات کاربردی..........................................................................................................................................................
126
فهرست منابع..........................................................................................................................................................................
128
منابع فارسی............................................................................................................................................................................
128
منابع لاتین...............................................................................................................................................................................
134
پیوست‌ها.................................................................................................................................................................................
139
چکیده انگلیسی.......................................................................................................................................................................
145
فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول 4-1: توزیع فراوانی و درصد افراد نمونه به تفکیک سن.............................................................................................
102
جدول4-2: توزیع فراوانی و درصد افراد نمونه به تفکیک تحصیلات....................................................................................
102
جدول 4-3: آزمون کلموگروف – اسمیرونوف جهت نرمال بودن داده ها.............................................................................
103
جدول(4- 4) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد فرضیه اول......................................................................................
104
جدول (4-5): خلاصه الگو رگرسیون بین مؤلفه های احساس تنهایی با انگیزش تحصیلی...................................................
105
جدول(4-6): آزمون Fو سطح معناداری بین مؤلفه های احساس تنهایی با انگیزش تحصیلی...............................................
105
جدول 4-7: ضرایب رگرسیون مؤلفه های احساس تنهایی با انگیزش تحصیلی...................................................................
105
جدول(4- 8): نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد فرضیه دوم...................................................................................
106
جدول (4-9): خلاصه الگو رگرسیون بین مؤلفه های سازگاری با انگیزش تحصیلی...........................................................
107
جدول(4-10): آزمون Fو سطح معناداری بین مؤلفه های سازگاری با انگیزش تحصیلی....................................................
107
جدول 4-11: ضرایب رگرسیون مؤلفه های سازگاری با انگیزش تحصیلی..........................................................................
107
جدول(4- 12) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد فرضیه سوم.................................................................................
108
جدول (4-13): خلاصه الگو رگرسیون بین مؤلفه های احساس تنهایی با سازگاری.............................................................
109
جدول(4-14): آزمون Fو سطح معناداری بین مؤلفه های احساس تنهایی با سازگاری.........................................................
109
جدول (4-15): ضرایب رگرسیون مؤلفه های احساس تنهایی با سازگاری............................................................................
109
جدول(4-16) نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد فرضیه چهارم................................................................................
110
جدول (4-17): خلاصه الگو رگرسیون بین مؤلفه های سازگاری با استفاده مفرط از تلفن همراه ........................................
111
جدول(4-18): آزمون Fو سطح معناداری بین مؤلفه های سازگاری با استفاده مفرط از تلفن همراه....................................
111
جدول (4-19): ضرایب رگرسیون مؤلفه های سازگاری با استفاده مفرط از تلفن همراه ......................................................
111
جدول(4- 20): نتایج ماتریس همبستگی پیرسون در مورد فرضیه پنجم................................................................................
112
جدول (4-21): خلاصه الگو رگرسیون بین مؤلفه های احساس تنهایی با استفاده مفرط از تلفن همراه ..............................
113
جدول(4-22): آزمون Fو سطح معناداری بین مؤلفه های احساس تنهایی با استفاده مفرط از تلفن همراه .........................
113
جدول 4-23: ضرایب رگرسیون مؤلفه های احساس تنهایی با استفاده مفرط از تلفن همراه ...............................................
113
مقدمه
انسان‌ها براي دستيابي به اهداف، نيازها و غرايز خود انگيزش لازم را كسب مي نمايند. در خصوص جويندگان علم و دانشجويان، انگيزه پيشرفت تحصيلي، از اهميت خاصي برخوردار است. با اين انگيزه، افراد تحرك لازم را براي به پايان رساندن موفقيت آميز يك تكليف، رسيدن به هدف يا دستيابي به درجه معيني از شايستگي در كار خود دنبال مي كنند تا بالاخره بتوانند موفقيت لازم را در امر يادگيري و پيشرفت تحصيلي كسب نمايند (محمدی، 1385؛ به نقل از یوسفی، قاسمی و فیروزنیا، 1388). بنابراين، مي توان گفت انگيزش، دلايل رفتار افراد را نشان مي دهد و مشخص مي كند كه چرا آن‌ها به روشي خاص عمل مي‌كنند(امیدیان، 1385؛ به نقل از یوسفی و همکاران، 1388).
استفاده از تلفن همراه، در کشورهای پیشرفته بخش مهمی از زندگی نوجوانان و جوانان را به خود اختصاص داده است. استفاده از تلفن همراه در اروپا بسیار افزایش یافته است. بر طبق گزارشات آماری سازمان ائتلافی و سویس تقریباً 90 % از ساکنان کشورهای اروپایی صاحب تلفن همراه هستند (بیلوکس، ون درلیندن و روچات، 2008). امروزه یکی از مسائلی که قسمت عمده‌ای از فعالیت‌های روانشناسان و جامعه‌شناسان را به خود اختصاص داده است، تاثیرات تکنولوژی بر روی زندگی جوامع و مردم است. تلفن همراه در فاصله کوتاهی از زمان به یکی از جنبه‌های بسیار معنی‌دار زندگی مدرن امروزه تبدیل شده است و یکی از زمینه هایی که لازم است به تفکر عمیق در مورد آن پرداخت، این است که آیا استفاده از تلفن همراه می تواند اعتیاد به همراه داشته باشد؟ برخی از نتایج، حاکی از این است که به‌زودی تلفن همراه، کامپیوتر، تکنولوژی‌های تصویری با یکدیگر ترکیب شده و به هیولایی اعتیاد‌آور مبدل می‌شود و صدمات جبران‌ناپذیری را به پیکر جامعه وارد می‌سازد (لارامای، 2007).
یکی از جنبه‌های مهم رشد انسان، فرایند اجتماعی شدن اوست. ذاتی بودن زندگی اجتماعی در انسان‌ها، ضرورت در ارتباط بودن با دیگران را به عنوان امری گریزناپذیر جلوه می‌دهد. یکی از متغیر‌هایی که اخیراً پژوهش‌هاي زیادي را به خود اختصاص داده است، احساس تنهایی است. در حالی که تفاوت‌های فردی در شدت نیاز تعلق داشته و چگونگی بر آوردن آن وجود دارد، ارضاء این نیاز مستلزم تعاملات مثبت و زیاد با افراد دیگر در یک موقعیت با دوام است که منجر به شادکامی و سعادت طرفین می‌شود. بنابراین، افرادی که در برقراری و حفظ روابط رضایت بخش با دیگران ناتوان هستند و در نتیجه در بر آوردن «نیاز تعلق داشتن» مشکل دارند، احتمالاً احساس محرومیتی را تجربه می‌کنند که خود را با «احساس تنهایی» نشان می‌دهد.
سازگاري فرايندي است در حال رشد و پويا كه شامل توازن بين آن چه افراد مي‌خواهند و آن چه جامعه‌شان مي پذيرد است. به عبارت ديگر سازگاري يك فرايند دو سويه است، از يك طرف فرد به صورت مؤثر با اجتماع تماس برقرار مي‌كند و از طر ف ديگر اجتماع نيز ابزارهايي را تدارك مي بيند كه فرد از طريق آن ها توانايي‌هاي بالقوه خويش را واقعيت مي‌بخشد. در اين تعامل فرد و جامعه دستخوش تغيير و دگرگوني شده و سازشي نسبتاً پايدار به وجود مي‌آيد. به طور كلي سازگاري به تسلط فرد بر محيط و احساس كنار آمدن با خود اشار ه دارد. هر يك از ما به محيط و تغييراتي كه در آن روي مي‌دهد پاسخ مي دهيم. با توجه به این بیانات پژوهش حاضر درصدد است به رابطه استفاده افراطی از تلفن همراه، احساس تنهایی و سازگاری اجتماعی با انگیزش تحصیلی را مورد بررسی قرار دهد.