يكي از مباحث مهم در آثار فقهي فقهاي اماميه كه در قانون مدني ما نيز انعكاس يافته است، بحث شفعه مي‌باشد. شفعه از دو مرحلة كاملاً متمايز از يكديگر تشكيل يافته است :

1- مرحلة ايجاد حق شفعه : در اين مرحله از شرايطي كه باعث ايجاد اين حق مي‌شود سخن به ميان مي‌آيد.

2- مرحلة اخذ بشفعه : در اين مرحله سخن بر سر اين است كه حق شفعة بوجود آمده را با چه شرايطي و چگونه به اجرا درآوريم.

موضوع مورد مطالعة ما در اين تحقيق، بررسي مرحلة نخست از مراحل شفعه با توجه به منابع فقهي و نيز قانون مدني مي‌باشد، ولي براي تكميل بحث خويش، فصلي را نيز به مرحلة دوم اختصاص خواهيم داد.

فهرست مطالب 

پيشگفتار

الف – موضوع تحقيق

ب – هدف از انتخاب موضوع

ج – روش تحقيق

د – نماي كلي از موضوعات مورد بحث

مقدمه

فصل اول : كليات و مفاهيم

مقدمه

بخش اول : تاريخچه حق شفعه

بخش دوم : مفهوم حق شفعه

مبحث اول: مفهوم لغوي حق شفعه

مبحث دوم : مفهوم اصطلاحي

بخش سوم : اوصاف حق شفعه

مبحث اول : حق شفعه، حق مالي است

مبحث دوم : حق شفعه، حقي عيني است

مبحث سوم : حق شفعه به ارث انتقال مي‌يابد

مسائل :

مسأله اول : چگونگي تقسيم حق شفعه ميان وراث

مسأله دوم : صرفنظر نمودن يك از وراث از حق شفعه خويش

مسأله سوم : همسر متوفي و حق شفعه به ارث رسيده

مبحث چهارم : حق شفعه قابل انتقال نيست

مبحث پنجم : حق شفعه قابل اسقاط است

مبحث ششم : حق شفعه از آثار بيع صحيح است

مبحث هفتم : حق شفعه قابل تبعيض نيست

فصل دوم : شرايط ايجاد حق شفعه

مقدمه

شرط اول : غير منقول بودن مورد شفعه

شرط دوم : قابل تقسيم بودن مورد شفعه

شرط سوم : لزوم شركت

استثناء بر شرط

شرط چهارم : محدود بودن شركاء به دو نفر

شرط پنجم : انتقال سهم مشترك بواسطه بيع

چند نكته

نكته اول : وقفي بودن حصة يكي از دو شريك

بند اول : ديدگاه فقها

بند دوم : ديدگاه قانونگذار

نكته دوم : خياري بودن بيع

بند اول :‌ ديدگاه فقها

بند دوم : ديدگاه قانونگذار

نكته سوم : بيع فضولي

نكته چهارم : اقاله بيع

نكته پنجم : فسخ بيع

فصل سوم : زوال حق شفعه

زوال اختياري وقهري

اسباب زوال حق شفعه

مبحث اول : اسباب ارادي زوال حق شفعه

الف: اسقاط حق پيش از بيع

ب: فروش حصه از جانب شفيع

مبحث دوم : اسباب قهري زوال حق شفعه

الف: فوريت در حق شفعه

ب: ناتواني و مسامحه شفيع در تأديه ثمن

ج: تلف مبيع پيش از اخذ به شفعه

د: تلف مبيع پس از اخذ به شفعه

فصل چهارم : اخذ به شفعه

ماهيت اخذ به شفعه و تعريف آن

شرايط شفيع

دعواي اخذ به شفعه

خلاصه و نتيجه گيري

فهرست منابع