عنوان صفحه

چکیده ......................................................................................................................................................... 1

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه................................................................................................................................................. 3

1-2- بیان مسأله ......................................................................................................................................... 3

1-3- اهمیت موضوع ................................................................................................................................. 4

1-4- اهداف تحقیق ................................................................................................................................... 5

1-4-1- هدف اصلی 1: شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی کوتاه مدت و ارزش شرکت 5

1-4-1-1- اهداف فرعی 5

1-4-2- هدف اصلی 2 : شناخت رابطه بین روشهای تأمین مالی میانمدت و بلندمدت و ارزش شرکت .. 6

1-4-2-1- اهداف فرعی ........................................................................................................................... 6

1-5- فرضیات تحقیق ................................................................................................................................ 6

1-6- مدل مفهومی تحقیق ......................................................................................................................... 8

1-7- قلمرو پژوهش .................................................................................................................................. 9

1-7-1- قلمرو موضوعی پژوهش ............................................................................................................. 9

1-7-2- قلمرو زمانی انجام پژوهش .......................................................................................................... 9

1-7-3- قلمرو مکانی پژوهش ................................................................................................................... 9

1-8- تعریف متغیرها ................................................................................................................................. 9

1-8-1- تعاریف مفهومی ........................................................................................................................... 9

1-8-2- تعاریف عملیاتی .......................................................................................................................... 10

فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه ................................................................................................................................................ 15

2-2- منابع تأمین مالی کوتاه مدت ............................................................................................................. 16

2-2-1- منابع اصلی تأمین مالی کوتاه مدت .............................................................................................. 16

2-2-1-1- اعتبار تجاری ........................................................................................................................... 16

2-2-1-2- وام بانکی ................................................................................................................................. 17

2-2-1-3- وام های فصلی ........................................................................................................................ 17

2-2-1-4- تأمین مالی مقدماتی ................................................................................................................. 18

2-2-1-5- نرخ بهره وام های بانکی ......................................................................................................... 18

2-2-2- اسناد تجاری ................................................................................................................................ 20

2-2-3- هزینه تأمین مالی .......................................................................................................................... 24

2-2-4- عمل نوسانی (چرخشی) .............................................................................................................. 24

2-2-5- عمل تسویه حساب ..................................................................................................................... 25

2-2-6- اهداف تأمین مالی کوتاه مدت ..................................................................................................... 25

2-2-7- منابع بی بهره ................................................................................................................................ 26

2-2-8- منابع سود دار بدون وثیقه ............................................................................................................ 27

2-2-9- منابع  کوتاه مدت بی وثیقه بانکی ................................................................................................ 30

2-2-10 مؤسسات سرمایه دار .................................................................................................................... 33

2-2-11- تضمین تأمین مالی با صورت حسابهای قابل وصول ................................................................. 34

2-3- تأمین مالی میان مدت ....................................................................................................................... 37

2-3-1- قرارداد اعتباری مدور ................................................................................................................... 37

2-3-2- وام دوره ای ................................................................................................................................. 38

2-3-3- اجاره ............................................................................................................................................ 38

2-3-4- وام های بانک تجاری .................................................................................................................. 38

2-3-5- وام های شرکتهای بیمه ................................................................................................................ 39

2-3-6- وام های شرکتهای مالی و سازندگان تجهیزات ............................................................................ 39

2-3-7- وام دهی نقدینگی جاری در برابر بهای موجودی ........................................................................ 40

2-4- ابزارهای ویژه تأمین مالی بلند مدت ................................................................................................. 40

2-4-2- سهام ممتاز ................................................................................................................................... 42

2-4-3- اوراق قرضه ................................................................................................................................. 43

2-4-4- اوراق مشارکت ............................................................................................................................ 45

2-4-5- اوراق بهادار قابل تبدیل به اوراق مشارکت یا اوراق قرضه .......................................................... 48

2-5- روش های قرضی استقراضی ............................................................................................................ 51

2-5-2- روش های غیر قرضی (سرمایه گذاری) ...................................................................................... 55

2-5-2-1- سرمایه گذاری مستقیم خارجی ............................................................................................... 55

2-5-2-2- سرمایه گذاری غیرمستقیم خارجی .......................................................................................... 56

2-5-2-3- معاملات جبرانی ...................................................................................................................... 56

2-5-2-4- صکوک .................................................................................................................................... 58

2-5-2-5- ویژگی های صکوک، تفاوتها و شباهت های آن با اوراق قرضه ............................................ 58

2-6- تئوری سلسله مراتبی روشهای تأمین مالی ........................................................................................ 63

2-7- حسابداری مخارج تأمین مالی .......................................................................................................... 63

2-8- پیشینه ی تحقیقات انجام شده ......................................................................................................... 63

2-8-1- تحقیقات داخلی ........................................................................................................................... 63

2-8-2- پیشینه ی خارجی ......................................................................................................................... 63

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه ................................................................................................................................................ 72

3-2- روش تحقیق ..................................................................................................................................... 72

3-3- جدول متغیرها .................................................................................................................................. 72

3-4- جامعه آماری .................................................................................................................................... 73

3-5- نمونه آماری و روش نمونه گیری .................................................................................................... 73

3-6- روش گردآوری داده ها ................................................................................................................... 74

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها ......................................................................................................... 74

3-7-1- روش محاسبه متغیرها ................................................................................................................. 74

3-7-1-1- ارزش شرکت .......................................................................................................................... 74

3-7-1-2- ابزارهای تأمین مالی کوتاه مدت .............................................................................................. 75

3-7-1-3- میان مدت و بلند مدت ............................................................................................................ 75

3-7-2- مدل رگرسیونی جهت آزمون فرضیات ........................................................................................ 75

3-7-2-1- متغیر وابسته ............................................................................................................................ 75

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ..........................................................................................................

4-1- مقدمه ................................................................................................................................................ 80

4-2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق ......................................................................................................... 80

4-3- آزمون فرضیات تحقیق ................................................................................................................... 81

4-3-1- معادلات ساختاری و معادلات رگرسیونی .................................................................................. 81

1) مدل اول ................................................................................................................................................ 82

1-1) آزمون دوربین واتسون ...................................................................................................................... 82

1-2) معادله ساختاری ............................................................................................................................... 83

1-3) معیارهای مناسبت مدل ...................................................................................................................... 86

2) مدل دوم ................................................................................................................................................ 92

2-1) آزمون دوربین واتسون ...................................................................................................................... 92

2-2) معادله ساختاری ................................................................................................................................ 94

2-3) معیارهای مناسبت مدل ...................................................................................................................... 96

3) مدل سوم ............................................................................................................................................... 100

3-1) آزمون دوربین واتسون ..................................................................................................................... 100

3-2) معادله ساختاری ............................................................................................................................... 102

3-3) معیارهای مناسبت مدل ...................................................................................................................... 104

4) مدل اکتشافی .......................................................................................................................................... 105

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها .........................................................................................................

5-1- مقدمه ............................................................................................................................................... 109

5-2- نتیجه گیری و فرضیات پژوهش ....................................................................................................... 109

5-3- پیشنهادها ......................................................................................................................................... 113

5-4- موانع پژوهش ................................................................................................................................... 114

5-5- پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ................................................................................................ 115

منابع و مآخذ ............................................................................................................................................... 116

منابع فارسی ................................................................................................................................................ 117

منابع لاتین .................................................................................................................................................. 119

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول شماره 2-1 روشهای تأمین مالی کوتاه مدت (مرادزاده فرد، 1383) ................................................ 36

جدول شماره 2-2 روشهای تأمین مالی میان مدت و بلند مدت (فرشادگهر و شهیدی، 1375) ................. 49

جدول 2-3 تعدادی از صادر کنندگان دولتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) ................. 61

جدول 2-4 تعدادی از صادر کنندگان شرکتی اوراق صکوک (صندوق بین المللی پول، 2007) ................ 62

جدول 3-1 جدول متغیرهای پژوهش بر اساس نقش و معیار سنجش متغیر ............................................. 72

جدول 4-1 خلاصه آمار توصیفی متغیرهای تحقیق .................................................................................... 80

جدول 4-2 نتایج آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق .................................................. 81

جدول 4-3 جدول تجزیه واریانس ............................................................................................................ 85

جدول 4-4 ضرایب استاندارد شده متغیرهای مستقل ................................................................................. 85

جدول 4-4 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 .................................................................................. 87

جدول 4-5 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 ................................................................................... 88

 جدول 4-6 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 .................................................................................. 89

جدول 4-7 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 ................................................................................... 90

جدول 4-8 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 5 ................................................................................... 91

جدول 4-9 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 6 ................................................................................... 92

جدول 4-10 جدول تجزیه واریانس .......................................................................................................... 95

جدول 4-11 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 1 ................................................................................. 97

جدول 4-12 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 2 ................................................................................. 98

جدول 4-13 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 3 ................................................................................. 99

جدول 4-14 نتیجه آزمون همبستگی فرضیه فرعی 4 ................................................................................. 100

جدول 4-15 جدول تجزیه واریانس .......................................................................................................... 103

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار 1-1 مدل مفهومی پژوهش ............................................................................................................. 8

نمودار 2-1 انتشار اوراق صکوک دولتی و شرکتی بین سالهای 2000 تا 2006 (میلیارد دلار) (صندوق بین المللی پول، 2007) .............................................................................................................................. 62

نمودار 2-2 الگوی شناخت مخارج تأمین مالی (احدی سرکانی، 1385) .................................................. 65

نمودار 2-3 مخارج تأمین مالی قابل احتساب در بهای تمام شده دارایی (پورحیدری، 1374) .................. 66

نمودار 4-1 ضرایب رگرسیونی متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ...................................... 83

نمودار 4-2 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای اندوخته قانونی و ارزش شرکت ....................................... 93

نمودار 4-3 ضریب رگرسیونی میان متغیرهای سود سهام پیشنهادی و ارزش شرکت ............................... 101

نمودار 4-4 مدل اکتشافی متغیرهای پژوهش ............................................................................................. 106

 

چکیده

بنگاه¬ها به منظور اجرای پروژه¬های سودآور و دستیابی به حداکثر بازدهی در جهت افزایش منافع سهامداران خود، از منابع مالی مختلف بهره می¬گیرند. به طور کلی هدف اصلی شرکت¬ها و مؤسسات انتفاعی کسب سود بیشتر و به دنبال آن افزایش ثروت سهامداران، قیمت سهام و در نهایت ارزش شرکت می¬باشد. یکی از راه¬های کسب سود و ارزش برای شرکت-ها انتخاب روش¬ مناسب تأمین مالی است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی بر ارزش شرکت¬ می¬باشد. تعداد فرضیه¬های مورد آزمون در این پژوهش 12 فرضیه است که در این بین 2 فرضیه اصلی و 10 فرضیه فرعی می¬باشد. این پژوهش از نظر نوع، همبستگی و پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی می¬باشد. روش نمونه¬گیري در این پژوهش تصادفی ساده و نمونه¬ي آماري این پژوهش ¬براي شش صنعت تجهیزات، صنایع غذایی، صنایع شیمیایی، محصولات غیر فلزي، نقلیه¬ي موتوري و فلزات سنگین، انتخاب شده است.  روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش ضريب همبستگي پيرسون و اسپیرمن و با استفاده از تحليل رگرسيون چند متغيره می¬باشد. یافته¬های این پژوهش حاکی از تأیید رایطه¬ی تمام روش¬¬های تأمین مالی کوتاه¬مدت و بلندمدت با ارزش شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بین سال¬های 1385 تا 1391 می¬باشند.

کلیدواژه: ابزارهای تأمین مالی کوتاه¬مدت، ابزارهای تأمین مالی بلندمدت، ارزش شرکت، شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران.

فصل اول

کلیات پژوهش

1–1 مقدمه

بنگاهها به منظور اجرای پروژه های سودآور و دستیابی به حداکثر بازدهی در جهت افزایش منافع سهامداران خود، از منابع مالی مختلف بهره می گیرند. توانایی بنگاه ها در مشخص نمودن منابع داخلی یا خارجی برای فراهم کردن سرمایه از عوامل اصلی رشت و پیشرفت آنها محسوب می شود. توانایی یک بنگاه در دسترسی به تأمین مالی خارجی عاملی کلیدی در توسعه، رشد و بقای آن است(رمضانی، 1383). دسترسی بنگاه ها به تأمین مالی خارجی قدرت رقابت پذیری آنها را افزایش می¬دهد. به علاوه، دسترستی به منابع مالی به طور قابل توجهی رشد بنگاه را تسهیل می¬کند. اشاره می کنند که محدودیت های اعتباری تأثیر منفی بر مخارج نوآوری و سرمایه گذاری دارند؛ دسترسی به مناب مالی تأثیر مثبتی بر رشد بنگاه دارد. بر این اساس، یکی از مهم¬ترین تصمیمات مالی، نحوه تأمین مالی بنگاه های اقتصادی است که نقش بسزایی در استمرار و رشد سودآوری آنها دارد( نجفی، 1385). توانایی بنگاه ها در دستیابی به منابع مالی داخل و خارج از بنگاه به منظور سرمایه گذاری و اجرای طرح های توسعه ای آن از عوامل اصلی رشد و سودآوری محسوب می شود. شرکتها اغلب هنگامی که به منابع مالی جدید نیاز دارند، یا از طریق بهره گیری از منابع داخلی بنگاه اعم از سود انباشته و ذخایر، نیاز خود را مرتفع می سازند. یا از طریق دریافت وام و اعتبارات از بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری و یا انتشار سهام و سایر انواع اوراق بهادار بدهی و سرمایه¬ای. البته عامل مهم در تصمیم گیری بنگاه ها هزینه تأمین مالی می باشد. تأمین مالی داخلی هیچ گونه هزینه ای برای بنگاه ها دربر نداشته و می تواند در بلندمدت بنگاه را بر افق های فراتری از سودآوری برساند( مؤمنی، 1389).