سازمان تأمين اجتماعي به موجب ماده‌ي 1 قانون تأمين اجتماعي مصوب 1354 تاسيس شد تا انواع بيمه هاي اجتماعي را به اجرا درآورد و گسترش دهد و نظامي هماهنگ با برنامه هاي تأمين اجتماعي مستقر سازد و همچنين وجوه و درآمدهاي موضوع قانون تأمين اجتماعي را تمركز بخشد و از محل همين وجوه و ذخاير به سرمايه گذاري و بهره برداري بپردازد.
سازمان تأمين اجتماعي مركزي در خيابان آزادي جنب وزارت كشور واقع شده است بر اساس مصوبه 29/4/73 مجلس شوراي اسلامي نهاد عمومي و غيردولتي است و اداره آن براساس ماده‌ي 6 اساسنامه تحت رياست شوراي عالي «بالاترين ركن سازمان» است.
اركان سازمان عبارتست از: شوراي عالي، هيأت مديره، مديرعامل، هيأت نظارت.
تحقيق عدالت اجتماعي
از ديرباز تاكنون ذهن برنامه ريزان، سياست مداران، اقتصاددانان، جامعه شناسان و … را به خود مشغول داشته است.
جوامع توسعه يافته امروزي از قرن 19 و 20 به مقولة تأمين اجتماعي توجه كرده و چگونگي آن را ساخته و به مرحلة اجرا درآوردند در حاليكه جوامعه توسعه نيافته به اهميت آن عمدتاً از جنگ جهاني دوم به بعد رسيده و در صدد طراحي، ساخت و عملياتي كردن آن هستند.
قبل از پرداخت به تئوري حسابداري صندوقهاي تأمين اجتماعي لازم است به انواع مستمري اين صندوق ها به طور اختصار اشاره نماييم زيرا همين مستمريها و شرايط آنها است كه بايد در آينده درباره آنها با در دست داشتن اطلاعات لازم محاسبات مربوطه را انجام دهيم.
الف) مستمري بازنشستگي :حق دريافت مستمري بازنشستگي هميشه به يك حداقل سن و طي يك دوره حداقل بيمه بستگي دارد.
در بسياري از كشورهاي اروپاي غربي و ساير كشورهاي صنعتي براي برقراري مستمري سن مردان لااقل بايد 65 سال باشد ولي در كشورهاي اروپاي شرقي غالباً 60 سال است از طرف ديگر در بسياري از كشورهاي در حال توسعه معمولا سن دريافت مستمري 60 حتي 55 سال تعيين شده است.
در تعداد زيادي از كشورها سن قبول مستمري براي زنان كمتر از مردان است.
دوره استاژ: (دارا بودن حداقل سابقه بيماري) در برخي از صندوق ها بر حسب مدت پرداخت حق بيمه، سال هاي بيمه، شغل، كار يا محل اقامت تعيين مي گردد.
معمولاً از 10 سال كمتر و از 25 سال بيشتر نيست.
ب) مستمري از كار افتادگي:
از كار افتادگي بر دو نوع است و به موجب قانون تعريف شده است:
- از كار افتادگي شغلي
- از كار افتادگي كلي (عدم توانائي انجام كار)
از كار افتادگي شغلي به از دست دادن شغل بيمه شده كه به طور معمول به آن مي پردازد مربوط مي شود. ولي از كار افتادگي كلي عبارتست از عدم توانايي به دست آوردن در آمد در هر شغل مناسب
ج) مستمري بازماندگان
مستمري بازماندگان در صورت فوت مستمري بگير بازنشسته يا بيمه شده شاغل يا از كار افتاده پرداخت مي گردد.
بازماندگان مهم دريافت كننده مستمري همسر و فرزندان متوفي هستند.
ساير مستمري بازماندگان احتمال مانند والدين، خواهران، برادران، و اولاد آنها يا شوهر يك زن بيمه شده در شرايطي محدود از نظير هزينه ها هرگز حائز اهميت نيستند.
نرخ هاي پرداخت مستمري ها به شرح زير است.