فهرست

چکیده    2

گیاه کینوا،  برای مقابله با گرسنگی، به کمک برنج می‌آید!    3

دام، کشت و صنعت:    4

ارزش غذایی کینوا    4

شرایط کاشت    5

چرا سرمایه‌گذاری برای کاشت کینوآ مهم است؟    6

ارزش غذایی کینوا:    8

مواد و روش ها :    8

نتایج و بحث :    9

نام انگليسي: Quinoa

دسته بندي: غلات

نام علمي: كينوا

چکیده

کینوا (Quinoa) گیاه جدیدی است که تا كنون در ايران مورد بررسي قرار نگرفته و از آن بهره‌برداري نشده است. نام علمي آن chenopodium quinoa Willd است و بومي كوه‌هاي آند در بوليوي، شيلي و پرو است. کینوا بسیار خوش هضم بوده حتی سبکتر و خوش هضم تر از دانه های برنج می باشد منبع غنی آهن ،پروتئین، منیزیم، فیبر، فسفر و ویتامین ب 2 می باشد. کینوا مقدار قابل توجهی‌ پروتئین دارد، کینوا 9 اسید آمینه ضروری دارد. پروتئین مورد نیاز بدن انسان به راحتی با مصرف آن تامین می شود. برگها عمدتاً به عنوان يك سبزي برگدار مثل اسفناج خورده مي شوند. جهت بررسي سازگاري و پتانسيل توليد محصول گياه كينوا در آبان ماه سال زراعی 90-89 بذر سه نمونه زراعي كينوا به نام‌هاي Santa Maria , Sajama و Sajama Iranshahr در 6 تکرار در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان کشت شدند. ويژگي‌هاي زارعي و مرفولوژي آنها یاداشت شد. نتایج تجزيه واريانس نشان داد تنوع بالایی بین سه نمونه از نظر صفات كمي و خصوصيات كيفي وجود دارد. متاسفانه گیاه وارد فاز گلدهی نگردید. فراوانی و پراکندگی بالای گونه های مختلف سلمک در منطقه موید سازگاری این گیاه در منطقه می باشد. تاریخ کاشت نامناسب را می توان از علل اصلی عدم تولید بذر کینوا در این بررسی برشمرد. با توجه به کم توقع بودن کینوا امید است در سالهای آینده با تحقیق و مطالعه روی تاریخ های کاشت متفاوت و همچنین تعیین شرایط زراعی مطلوب بتوان این گیاه را به عنوان یکی از کشت های موفق در مناطق شمالی استان معرفی نمود.

گیاه کینوا،  برای مقابله با گرسنگی، به کمک برنج می‌آید!

کینوا به عنوان یک غذای سالم، یک جایگزین عالی برای برنج محسوب می‌شود

با افزایش جمعیت، نیاز روز افزون بشر به مواد غذایی، هر روز بیشتر می‌شود، در این خصوص، یافتن و روی آوردن به مواد غذایی جدید، یکی از راهکارهایی است که می‌تواند به کمک بشر آمده و از بروز بحران‌های غذایی جلوگیری کند. با توجه به مصرف بالای گندم و برنج، کینوا، گیاهی است که می‌تواند به عنوان جایگزین مورد استفاده قرار گیرد.

دام، کشت و صنعت:

 کینوا (Quinoa) با نام علمی  Chenopodium quinoa wild،  گیاهی است از خانواده  Chenopodiaceaeاستکه در کشورهای آمریکای جنوبی، به دانه طلایی، خاویار گیاهی و برنج اینکا معروف می‌باشد. کینوا، که بومی کوه‌های آند در بولیوی، شیلی و پروست، قدمتی بیش از ۵۰۰۰ سال دارد و منبع ارزشمند غذایی طی هزاران سال بوده است. علاوه بر دانه‌های گرد، ریز و برنج مانند آن، از برگ گیاه جوان نیز به عنوان سبزی تازه و یا به صورت پخته استفاده می‌شود، ولی محصول اصلی آن، همان دانه است. کینوآ نه‌ تنها به‌دلیل خصوصیات تغذیه‌ای بلکه به‌دلیل تطابق بالا با شرایط مختلف زراعی، زیست‌ ـ محیطی نیز مورد توجه است.

ارزش غذایی کینوا

 چیزی که این گیاه را از بیشتر گیاهان زراعی به‌ جز خانواده لگوم‌ها متمایز می‌سازد، میزان بالای پروتئین (9.1 درصد تا 14.8 درصد) آن است. کینوآ دارای همه اسیدآمینه‌های ضروری بوده و از لحاظ مواد معدنی، ویتامین‌ها، اسیدهای چرب و سایر مواد غذایی غنی است. دانه‌های این گیاه مقدار سدیم کمتر ولی میزان کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم، آهن، مس، منگنز و بیشتری از گندم، جو و ذرت دارند. ضمن آنکه کینوا حاوی اسیدآمینه‌ای به نان لیزین lysine است که در ذرت، گندم یا غلات دیگر وجود ندارد. به دلایل فوق، کینوا می¬تواند یک جایگزین عالی برای برنج و به ‌عنوان یک غذای سالم محسوب شود. غله‌ا‌ی کامل که باعث ایجاد سیری طولانی مدت می‌شود و هر فنجان آن حاوی حدود ۴ میلی گرم آهن است. ارزش غذایی بسیار بالای دانه یا بذر این گیاه، موجب مقایسه‌ی آن با شیر خشک توسط سازمان خواروبار جهانی (FAO)  گردیده است.

سازگاری با شرایط اقلیمی: واریته‌های مختلف کینوآ در دماهای بین چهار تا 35 درجه سانتی‌گراد قرار داشته و از سطح دریا تا ارتفاع چهار هزار متر بالای سطح دریا رشد می‌کند. سازگاری بسیار زیاد با تنوع اقلیمی و مصرف بهینه آب توسط این گیاه باعث شده است تا کینوآ به‌عنوان یک جانشین بسیار خوب در مقابله با تغییر اقلیم در نظر گرفته شود.

مقاومت کینوآ: واریته‌های کینوآ به خشکی و شوری مقاوم هستند. بنابراین مقاومت این گیاه به‌عنوان یک گیاه هوشمند اقلیمی ثابت شده است.

تأیید کینوآ توسط ناسا: کینوآ به‌عنوان یک گیاه ایده‌آل جهت قرار دادن در مأموریت‌های بلندمدت فضایی زمانی که نیاز به رشد یک گیاه در فضاپیما است، شناخته شده است.

سایر ویژگی‌ها؛ در کوه‌های آند تولید این گیاه، بیشتر خانواده‌ محور بوده و غالباً ارگانیک است که به سمت بازار پر رونق آینده پیش می‌رود. ضمن آنکه هزینه تولید آن نیز کم است.

شرایط کاشت

کینوا گیاه مناطق خشک و نیمه خشک بوده و کاملاً به شرایط کم آبی مقاوم است. این گیاه قادر است تمام شرایط آب وهوایی از 4 تا40درجه راتحمل کند. معمولا خودگشن است اما دگر گرده افشانی نیز به میزان 10 تا 15 درصد در آن رخ می‌دهد. دانه در خوشه‌های بزرگ بر روی یک خوشه که شبیه سورگوم است تولید می‌شود. اگر رطوبت کافی باشد جوانه زدن بذر، 24 ساعت پس از کاشت شروع می‌شود و در سه تا پنج روز گیاه نمایان می‌گردد. بهترین pH برای رشد آن 6 تا 7 است اما قادراست دررنج  pH اسیدی پایین یعنی 5/5 (متحمل به سمیت آلومینیوم) تا قلیایی بالا یعنی 5/9 رشد کند. همچنین قادر به رشد در زمینهای سبک تا خشن می‌باشد. نیاز آبی آن400 تا800 میلیمتر بوده و حتی با 250 میلیمتر نیز نتیجه ایده‌آل به دست می دهد. طول دوره رشدی گیاه 4 تا 7 ماه می باشد و این گیاه را از  اردیبهشت تا مرداد ماه میتوان کشت نمود، اما بهترین زمان کشت برای برداشت بهینه، مرداد ماه است. میزان بذر مصرفی آن 15 تا40 کیلوگرم در هکتار می‌باشد. عملکرد تولید این گیاه 1200 تا5000 کیلوگرم در هکتار است که در زمین هایی با شرایط خاص وخیلی ضعیف به حدود 400 تا1200کیلوگرم در هکتار می-رسد. ‘Sajama’ و ‘Santa  Maria’  از ارقام مهم زراعی این گیاه به شمار می‌روند  که تولید و عملکرد رقم ‘Santa Maria’ بیشتر می باشد.

بذر این گیاه را می‌توان صادر کرد و مهترین خریدارهای بذر این گیاه کشورهای آمریکا- فرانسه- آلمان و.. می باشد.