مقدمه :

ارزش و فراواني كانسارهاي سنگ تزئيني در اين ملك زرخيز به گونه اي است كه فقط با تدوين يك برنامه دقيق و اصولي مي توان از اين معادن خداداد به عنوان يكي از اركان بنيادين اقتصاد كشور بهره برد . اما متأسفانه اين صنعت سالهاي طولاني تحت تأثير اقتصاد متكي به نفت و بينشهاي ناشي از آن مورد بي مهري واقع شده و حتي در دروس دانشگاهي هم مهجور وناشناخته باقي مانده است و اين همه شايد برآمده از عدم درك و شناخت علمي اين پديده و در نتيجه ناديده گرفتن تأثيرات اقتصادي آن و بالطبع تلقي سطحي  ونادرست از كاربردهاي عام آن باشد . بنابراين اگر تغييري اساسي در فرهنگ ونحوه نگرش مردم ما به سنگ ونيز ساختار كشف و استخراج وتوليد سنگ هاي تزئيني صورت نگيرد وبه ويژه اگر جنبه علمي و پژوهشي صنايع مربوط به فرآوري سنگ چنانچه بايد مورد توجه قرار نگيرد ، اميد داشتن به توسعه اين صنعت و حضور گسترده وفعال در بازار جهاني اين محصول كاري عبث خواهد بود . نگاهي به آمارهاي موجود پيرامون وضعيت توليد ومصرف اين محصول در جهان ، درعين آنكه تصوير نسبتاً روشني از حال و آينده بازار جهاني سنگ به دست مي دهد ، مسئوليت پژوهندگان برنامه ريزان وكارگزاران مربوطه را دوچندان مي سازد . و اين واقعيت را به ما مي نمايند كه از اين پس عوامل ياد شده بايستي مسائلي چون جهت دهي سرمايه هاي داخلي و خارجي ، تحقيق واكتشاف ، استخراج با روشهاي علمي و پيشرفته ، توليد با كيفيت مطلوب و صدور در راستاي تقويت اين صنعت را بيش از پيش مورد توجه قرار دهند . بدون شك براي حركت در مسير توسعه صنعت سنگ تزئيني ، نخستين گام پذيرفتن اصل اتكاء به پژوهش علمي وكنترل كيفي به عنوان تنها تعيين كننده خط سير ومنازل بين راه است . و اين نكته اي است كه بايد در تمامي مراحل از تحقيق و گردآوري اطلاعات زمين شناسي ومعرفي محصول در بازرهاي جهاني در كانون توجه قرار گيرد و دقيقاً بدان عمل شود چراكه عمل براين اساس از يك سو برتري قابل ملاحظه اي را براي يك صادر كننده نسبت به ساير رقباي جهاني به ارمغان خواهد آورد و از ديگر سو عرضه كننده را واخواهد داشت تا براي از دست ندادن خريداران بالقوه وبالفعل فعاليت خود را در همه جوانب مطلوب و كارآمد نمايد. براي مثال ميتوان اولين تأثير عمل بر اساس شناخت وپژوهش علمي را به ويژه در اين صنعت در تازه گردانيدن روشهاي اكتشاف واستخراج معادن ديد . چه درجهان كنوني كه تحولات ونوآوريها در زمينه علوم وصنايع به گونه اي حيرت افزا سرعت وتنوع يافته ، نمي توان هنوز با روشهاي كهنه وشيوه هاي ابتدايي وعمدتاً غير اقتصادي وارد ميدان شد و حضوري قدرتمند را هم در دنياي رقابت آميز تجارت انتظار داشت . بديهي است صنعت سنگ تزئيني نيز از اين قائده مستثني نيست بلكه به اعتبار طبيعت ذوقي سليقه اي و هنري آن حتي بيش از ديگر صنايع در معرض تغيير وتحول ونوآوري است و در اين حالت است كه موضوع متحول نمودن روشهاي اكتشاف به عنوان پايه واساس استخراج وعرضه سريع و بهنگام سنگ هاي جديد مورد توجه قرار مي گيرد . بر پايه اين واقعيت است كه امروزه حركت پي جويي اكتشاف يا بهره گيري از داده هاي حيرت آور ماهواره اي به جهشي پرشتاب، متنوع و بسيار پيچيده تبديل شده است و به مرحله اي رسيده كه پي در پي ذخيره اي جديد كشف مي شود ومنابع عرضه سنگ از هر نظر اعم از بافت ، رنگ وكيفيت آماده سازي رشد مي يابند . بنابراين ضروري است در كنار گسترش همه فعاليت ها وتلاشهاي فني واقتصادي جهت توليد وصدور سنگ هاي تزئيني به مرحله تعيين كننده اكتشاف به صورت دقيق تر وجامع تري پرداخته شود . در مرحله استخراج نيز تغيير روش ضد اقتصادي انفجاري وگزينش وبه كارگيري جديدترين سيستم هاي مكانيزه برش ، قطع نظر از تأثيري كه بر كميت وكيفيت توليد مي گذارد ، نتيجه ديگري هم دارد و آن جايگزين شدن فضايي مدرن ودلخواه در كارگاه به جاي كارهاي سخت وزيان آورمي باشد كه بالطبع كار معدني را از وابستگي به نيروي كار يدي رها مي سازد ومحيطي مطلوب فراهم مي آورد كه بي شك در جذب دانشگاهيان ، كارشناسان ومهندسان ذيربط جهت تحقيق و پژوهش واكتشاف و استخراج مؤثر خواهد بود .

فهرست

عنوان..................................................................................................................                                                          ..........................................................................................................................                      صفحه

تقدير و تشكر.................................................................................... 1

فصل اول ................................................................................ 2

مقدمه : 3

نحوه پراكندگي استاني تعاوني هاي فعال در معادن سنگ هاي نما وتزئيني  6

فصل دوم : 31

گسترش جغرافيايي ـ استراتيگرافي سنگهاي نما و تزئيتي ايران . 32

گسترش جغرافيايي ـ استراتيگرافي سنگهاي نما و تزئيتي ايران. 33

انواع سنگ هاي تزئيني : 35

سنگ لوح (Slate  ) : .. 36

سنگ آهك و تراورتن Lime Stone and Travertine. 36

مرمر( Marble ) .. 37

تراورتن :.. 39

مرمريت ( مرمر آهكي ) :Lime Stone marble . 40

مرمر اونيكس (Onix marble ) :.. 42

مرمر سرپانتين ( Serpantin marble ) :.. 43

بررسي فني واقتصادي يك كانسار سنگ (فرمها ودستورالعمل هاي استاندارد):........................ 43

بررسي فني واقتصادي يك كانسار سنگ (فرمها ودستورالعمل هاي استاندارد): 44

مقدمه اي بر استانداردهاي سنگ هاي تزئيني : 47

روشهاي آزمون استاندارد ASTM... 48

آزمون مقاومت خمشي   : ASTM C88048

آزمون مدول گسيختگي ASTM C99  : .. 48

آزمون خمشي براي سنگ‌لوح:(مدول گسيختگي والاستيسيته (ASTM C120:   49

آزمون مقاومت تراكمي : ASTM C170   :.............. 49

آزمون جذب آب وچگالي نسبي : ASTM C97:.. 50

آزمون جذب آب سنگ لوح (ASTM C 121):.. 50

آزمون مقاومت سايشي : ASTM C241:.. 50

آزمون عملكرد سازه اي سيستمهاي پوشش با سنگ(ASTM C120 –91):   51

فصل سومروشهاي استخراج سنگ قواره :.................................................................... 52

روشهاي استخراج سنگ قواره : 53

1 . آماده سازي دستگاه برش .. 56

2. حفاري .. 57

3 . وسايل حفاري................................................................................................... 59

4 . برش با استفاده از سيم الماسه................................................................................ 60

تعيين اولويت سطوح برش......................................................................................... 61

برش افقي........................................ 61

برش عمودي.. 62

زاويه برش....................................... 62

5 . علل پاره شدن سيم الماسه : 64

5 . علل پاره شدن سيم الماسه : 65

5 . علل پاره شدن سيم الماسه : 66

6. جهت گردش سيم الماسه.. 66

7. علل ناصاف بريده شدن سطح برش.. 67

8  . استفاده از دستگاههاي اره الماسه: (هاواژ)   68

9 . چگونگي بيرون كشيدن بلوك بريده شده از سينه كار.................................................... 68

10 . ماشين آلات و نيروي انساني مورد نياز........... 69

10 . ماشين آلات و نيروي انساني مورد نياز........... 70

مقايسه سيستمهاي استخراج سنگ قواره 70

جستجو ، اكتشاف و ارزيابي سنگ... 73

حفاري بهينه : 77

تعريف بازده حفاري............................... 77

سرمته........................................... 80

بازده .. 80

11. كنترل و بسته بندي............................ 80

لزوم استفاده ازكامپيوتر: 82

بازده ماكزيمم، درمقاومت كم:.. 82

فصل چهارم 84

فنون فرآوري.. 85

برش بلوك سنگ.................................... 85

اره هاي الماسه چند تيغه اي.. 85

قله برها.. 86

تكنولوژي مدرن فرآوري مرمر و تراورتن. 86

تكنولوژي.............................................................................................................. 86

هزينه هاي توليد 93

هزينه مصرف شدنيها 94

فصل پنجم 98

انواع گرانيت......................................................................................................... 100

خواص فيزيكي گرانيت.............................. 101

موارد استفاده گرانيت.. 101

معيارهاي انتخاب گرانيت.......................................................................................... 102

عوامل قيمت.. 102

پرداخت گرانيت...................................................................................................... 103

استخراج گرانيت با سيم برش الماسه. 105

سيستم هاي برش با آب.. 109

سيستم برش با آب و مواد ساينده.................................................................................. 112

فصل ششم: 119

سهم ويژه معادن سنگهای نما و تزئينی در مجموعه فعاليت معدنی کشور : 120

مقايسه ميزان و ارزش توليد سالانه معادن سنگهای نما و تزئينی با ديگر معادن : 121

چگونگی استخراج سنگ در جهان. 123

آينده صادرات سنگ های ساختمانی در ايران :............................................................... 125

قيمت‌هاي جهاني سنگ............................................................................................. 125

نگاهی به مصرف سرانه سنگ در کشورهای مصرف کننده عمده: 130

نگاهی به مصرف سرانه سنگ در کشورهای مصرف کننده عمده: 131

توليد کنندگان عمده گرانيت در جهان : 132

فصل هفتم 135

ويژگيهای فرسايشی و ناپايداری سنگ: 136

نگهداري سنگفرش.................................................................................................. 141

لك زدايي.............................................................................................................. 143

زدودن لكه هاي مس وبرنز. 145

زدودن لكه هاي روغن و چربي از سطح مرمر............................................................... 145

چسبهاي 100% جامد واستفاده از آن به جاي دوغاب سيمان در نصب سنگ.......................... 146

رنگ در سنگهاي طبيعي. 148

كامپيوتر صنعت سنگ را هم متحول كرده است.............................................................. . 151

فصل هشتم 153

مقالات انگليسي RICH QUARRIES AND DIAMOND WIRE SARE SAWING        ....156

NEW BIRTH IN AN OLD CONTEXT.......................................................... …158

NEYRIZ MINE............................................................................................... …159

مراجع.................................................................................................................. ....160