پيشگفتار:
با پيشرفت تمدن بشري و توسعة فن
آوري و ازدياد روزافزون جمعيت در حال حاضر دنيا با شكلي به نام آلودگي در هوا و
زمين رو به رو شده است كه زندگي ساكنان كره زمين را تهديد مي‌كند، به طوري كه در
هر كشور حفاظت از محيط زيست مورد توجه جدي دولتمندان است. امروزه وضعيت زيست محيطي
به گونه‌اي شده است كه مردم يك شهر يا حتي يك كشور از آثار آلودگي در شهر يا كشور
ديگر در امان نيستند. برفي كه در نروژ مي‌بارد مواد آلاينده‌اي به همراه دارد كه
منشأ آن از انگلستان و آلمان است يا باران اسيدي در كانادا نتيجه مواد آلاينده‌اي
است كه منشأ آن از ايالات متحده است. آلاينده صرفاً يك ماده شيميايي است و در
مكاني يافت مي‌شود كه قاعدتاً نبايد در آنجا باشيد، آن هم با غلظتي كه از حد مجاز
بيشتر است.
مهندسين و دانشمندان از رسته‌خهاي
مختلف در توسعه مبناي آكادميك شناخت، مديريت و حفظ محيط زيست دخالت داشته‌اند
كنترل كيفيت آب در رشته‌هاي ميكروبيولوژي، مهنسي بهداشت، مورد توجه بوده است.
مشكلات ناشي از آلودگي هوا در مباحث مهندسي شيمي و يا مهندس ميكانيك مورد بررسي
قرار مي‌گيرد. كنترل مواد زائد جامد، كه براي مدت طولاني توسط دانشگاهيان مورد
توجه قرار نگرفته، عمدتاً در حيطة عملكرد كساني مي‌باشد كه مسؤليت عمليات حمل و
دفع اين مواد را به عهده دارند.
ناگفته پيداست كه براي مبارزه با
آلودگي هوا، آب و خاك بايد عواملي را كه در ايجاد آلودگي مؤثرند شناسايي كنيم و
چگونگي تأثير آنها را بر محيط زيست پي ببريم كه البته انجام اين كار مستلزم آشنايي
با علم شيمي است.
درآمدي بر شيمي محيط زيست
شيمي در محيط زيست ما نقشي اساسي
دارد. در واقع در بين مردم متداول است كه بيشتر مسائل آلودگي جاده‌اي به گردن مواد
شيميايي سنتزي و پديد آورندگان آنها بيندارند. اما اين نكته ناگفته مي‌ماند كه
بيشتر مسائل زيست محيطي قرنها و دهه‌هاي گذشته، مانند آلودگي ميكروبي آب آشاميدني،
تنها زماني برطرف شدند كه روشهاي علمي به طور كلي و شيمي به طور اخص در مورد آنها
به كار گرفته شد. افزايش شگف‌انگيز عمر انسان و بهبود كيفيت زندگي در دهه‌هاي اخير
به مقدار زياد به علت پيشرفت شيمي و پديد آمدن مواد شيميايي جديد بوده است.
محصولات فرعي اجسامي كه براي بهتر شدن سلامتي و بالا رفتن استاندارد زندگي ما به
كار برده شده‌اند در مواردي به وسيلة تنزيل دادن سلامتي ما و همچنين سلامتي گياهان
و حيوانات همچون شبهي ما را دنبال مي‌كنند. به طور خلاصه، غلبه ما بر آلودگي
گسترده زيست شناختي و بالا بردن استانداردهاي سلامتي و ثروت مادي در كشورهاي توسعه
يافته به قيمت آلودگي شيميايي گستردة كره زمين در سطح كم ، تمام شده است.
اولين آلاينده‌هاي هوا احتمالاً داراي
منشأء طبيعي بوده‌اند. دود ، بخار بدبو، خاكستر و گازهاي متصاعد شده از آتشفشانها
وآتش سوزي جنگلها، گرد و غبار حاصل از
توفانها در نواحي خشك، مه در نواحي كم ارتفاع مرطوب و مه‌هاي رقيق شامل ذرات حاصل
از درختهاي كاج و صنوبر در نواحي كوهستاني، پيش از آنكه مشكلات مربوط به سلامت
انسانها و مشكلات ناشي از فعالتيها انساني محسوس باشند. كلاً جزيي از محيط زيست ما
به شمار مي‌رفته‌اند.
در واقع شماري از اين مشكلات طبيعي،
طبق تعريف پذيرفته شده زيرا از آلودگي هوايي محيط و هواي آزاد در طبقه‌بندي آلودگي
هوا قرار مي‌گيرند.
آلودگي هوا عبارت است از حضور يك يا
بيش از يك آلاينده در هواي آزاد (به عنوان مثال گرد و خاك دود غليظ، گاز، مه
آلوده، بوي نامطبوع، دود يا بخار) به مقدار كافي، با خواص مشخص و تداوم كه مي‌تواند
حيات انسان، گياه يا جانوران و يا اموال انساني را به مخاطره اندازد. و يا آنكه به
نحو قابل ملاحظه‌اي در روند درست و مطلوب زندگي يا اموال انساني ايجاد اختلال
نمايد.
دورريزهاي جامد
دورريزيهاي جامد تماماً مواد زايدي
هستند كه از فعاليتهاي انساني و حيواني كه معمولاً به صورت بي فايده و يا ناخواسته
دور ريخته مي‌شوند. حاصل مي‌گردند. منظور از دورريزها داراي مفهومي فراگير بوده،
جرم ناهمگن مواد زايد دور ريختني ناشي از فعاليتهاي تجاري و مناطق مسكوني و همچنين
انباشتگي‌هاي همگن يك صنعت ويژه را شامل مي‌شود.
در اين زمينه سه گروه كلي در نظر
گرفته مي‌شود .
1) مواد زايد شهري
2) مواد زايد صنعتي
3) مواد زايد خطرناك
فهرست
عنوان صفحه
-
بهسازي
پساب...............................
-
مديريت
ضايعات سمي.........................
-
راههاي
جلوگيري از آلودگي..................
-
هشدار
دانشمندان دنيا به جامعه بشري.......
-
منابع....................................