مرسريزه بدون كشش (Caustisizing)
پنبه
در حالت آزاد در سود سوزآور جمع شده (آب رفته) و در نتيجه ارتجاعيت و حجم آن
افزايش مي‌يابد. اين خاصيت سود سوزآور براي توليد پارچه‌هاي پنبه‌اي با ارتجاعيت
مثل لباس ورزشي، جوراب و غيره مورد استفاده قرار مي‌گيرد. مقدار جمع‌شدگي به غلظت
سود سوزآور بستگي دارد بر اثر جمع‌شدگي پارچه، وزن در واحد سطح افزايش مي‌يابد.
مرسريزاسيون بدون كشش مقداري از جلاي الياف پنبه مي‌كاهد ولي در عوض استحكام و ميل
جذبي آن براي رنگينه افزايش مي‌يابد به علاوه پوشش الياف پنبه نرسيده (مرده) در
رنگرزي بهتر و رنگرزي يكنواخت‌تر مي‌گردد. در انجام مرسريزاسيون بدون كشش، استفاده
از مواد‌تر كننده مقاوم در مقابل قليا، به يكنواخت‌تر نمودن و سريعتر كردن عمل كمك
مي‌كند (Leophen U). غلظت سود سوزآور و مدت زمان لازم براي
مرسريزه بدون كشش به كيفيت پارچه بستگي دارد.
محلولهاي
غليظ‌تر به زمان واكنش كوتاه‌تري احتياج دارد. معمولاً براي مرسريزه بدون كشش، از
سود سوزآور با غلظت 20 درجه بومه استفاده مي‌گردد و زمان لازم با توجه به غلظت
سود سوزآور حدود 40 تا 60 ثانيه مي باشد. چنانچه به دلايل مكانيكي نتوان زمان
واكنش را كم انتخاب نمود. لازم است كه محلول سود سوزآور رقيق‌تر گردد (حدود 15
درجه بومي).
ساده‌ترين
روش مرسريزه بدون كشش، پد كردن پارچه پنبه‌اي با محلول سودسوزآور محتوي تركننده
مقاوم در مقابل قليا مي‌باشد. پس از پد شدن، كافي است به پارچه حدود 30 تا 90
ثانيه زمان داده مي‌شود و سپس به كمك ماشين شستشوي مداوم، ابتدا گرم و سپس سرد
آبكشي شود. غلتكهاي فشار دهنده (فولارد) بين حمام‌ها، سودسوزآور را از پارچه جدا
مي‌كند. خنثي سازي سودسوزآور در آخرين حمام، مخصوصاً براي پارچه‌هاي ضخيم ضروري مي‌باشد.
مرسريزه بدون كشش براي الياف ويسكوز بايستي با دقت فراوان انجام گيرد چون
سودسوزآور با غلظت حدود 10 درجه بومه ميل به حل ويسكوز دارد و از اين رو براي
انجام مرسريزه بدون كشش روي الياف ويسكوز غلظت‌هاي پائين‌تر از 8 درجه بومه توصيه
مي‌شود. خطر صدمه ديدن الياف با اضافه كردن مقداري نمك طعام به محلول سود سوزآور
كمتر مي‌گردد. استفاده از هيدوركسيد پتاسيم به جاي سودسوزآور صدمه كمتري را به
همراه داشته و بعلاوه زيردست پارچه هم نرمتر مي باشد. ولي ازدياد جذب رنگينه توسط
الياف چندان زياد نيست. براي مرسريزه بدون كشش ويسكوز مي‌توان از دستورهاي 9 و 10
استفاده نمود. در دستور 9 پارچه به مدت زمان كافي در محلول سودسوزآور قرار گرفته و
سپس آبكشي و خنثي مي‌گردد در صورتيكه در دستور 10 پارچه بعد از پد شدن روي يك نوار
نقاله قرار گرفته و پس از مدت زمان كافي آبكشي و خنثي مي‌شود. اين روش به Pad- Plait معروف مي‌باشد.
اين
عمل بنام جان مرسر، كه در سال 1844 اثر سود سوزآور را بر پنبه مطالعه مي‌كرد
نامگذاري شده است و منظور از آن قرارداد نخ و يا پارچه پنبه در حالت كشش در
محلول سودسوزآور قوي مي‌باشد. بر اثر مرسريزاسيون جلاي پنبه افزايش مي‌يابد.
معمولاً پارچه‌هاي مرغوب پنبه اي پيراهني، روميزي، ملحفه‌اي و همچنين نخهاي قرقره
مرسريزه مي‌شود. جلاي حاصل از مرسريزاسيون به نوع پنبه و شرايط مرسريزاسيون بستگي
دارد. پارچه‌هاي تهيه شده از نخ پنبه‌اي شانه شده براي اين فرايند مناسب‌تر مي‌باشد.
زيرا وجود انتهاي آزاد الياف در سطح نخ و پارچه از جلاي كالا مي‌كاهد. علت افزايش
جلاي پنبه بعد از مرسريزاسيون، ناپديد شدن پيچيدگي در طول پنبه و دايره‌اي شكل شدن
سطح قاعده در نتيجه صاف شدن سطح ناهموار آن توضيح داده مي‌شود. سطح صاف پنبه
مرسريزه شده انعكاس نور را بيشتر و يكنواخت‌تر مي‌نمايد. علاوه بر افزايش جلاء بر
اثر مرسريزاسيون استحكام پنبه هم افزوني مي‌يابد. اين افزايش ممكن است تا 50 درصد
استحكام اوليه برسد. ولي در عوض ارتجاعيت آن كاهش مي‌يابد. افزايش استحكام بر اثر
مرسريزاسيون را مي توان چنين توضحيح داد
كه بر اثر كشش در حالت تورم مواضع كريستالي الياف در جهت محور ليف جهت‌گيري
مي‌كنند. بر اثر مرسريزاسيون قدرت تورم پنبه در آب افزوني مي‌يابد. و اين خود جذب
رنگينه را براي الياف آسان‌تر مي‌سازد. بعنوان مثال رنگينه‌هاي خمي با سرعت بيشتري
جذب پنبه مرسريزه شده و راندمان رنگي بالاتر مي‌باشد. به عبارت ديگر پنبه مرسريزه
شده بطور كلي در مقايسه با پنبه مرسريزه نشده، در شرايط رنگرزي مساوي پررنگ‌تر
جلوه مي‌كند. (مرسريزه بعد از رنگرزي هم عمق رنگ را افزايش مي‌دهد.)
شدت
اثر مرسريزاسيون با درجه مرسريزاسيون نشان داده مي‌شود كه با تعدادي پيچيدگي باز
شده ليف پنبه و يا نمره فعاليت باريم اندازه‌گيري مي‌شود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مرسريزه بدون كشش (Caustisizing)..................... 1
مرسريزاسيون................................... 5
مرسريزاسيون نخ................................ 6
مرسريزاسيون پارچه............................. 7
ماشين مرسريزه زنجيره‌اي........................... 8
ماشين‌هاي مرسريزه غلتكي......................... 9
چكيده:....................................... 11
مقدمه:....................................... 12
مواردي از كاربرد مايكروويو براي
كالاي پنبه اي: 15
سفيدگري پنبه:................................ 15
رنگرزي پنبه:................................. 16
صابوني كردن پنبه:............................ 16
كاربرد مايكروويو درجداسازي پس‌ماندهاي
آلي «فضولات» حشره‌ها كه به الياف چسبيده‌اند..................................... 15
مراحل انجام عمليات:........................... 18
گرمايش دي الكتريك:............................ 19
گرمايش ريزموج:............................... 20
واكنش بين ريزموج و ملكولها:.................... 22
تأثير مايكروويو بر بدن انسان.................. 24
حساسيت فركانسي بدن در مقابل امواج
الكترومغناطيسي:... 27
مزايا و معايب كاربرد مايكروويو:.............. 28
مزايا:....................................... 28
معايب:....................................... 29
روش كار:..................................... 29
مشخصات فني كالا................................ 31
مشخصات فني دستگاه............................. 32
شرح جدول براي NaOH........................... 34
شرح جدول براي KI............................. 35
شرح جدول براي CaCO3........................... 36
شرح جدول براي NH3............................ 37
منابع:....................................... 38